Opec schippert tussen nieuwe ideeën en oude zorgen

De meeste Opec-ministers die woensdag in Caracas aankwamen, zijn tegen productiebeperkingen die de olieprijzen nog verder zouden opdrijven. Ze vrezen daarmee de Amerikaanse economie - nog altijd de belangrijkste motor van de wereldeconomie - in moeilijkheden te brengen en de dollar verder te verzwakken.

Alleen Venezuela breekt een lans voor de vermindering van de productiequota, wat de prijzen verder zou doen stijgen. De Opeclanden halen nu samen ongeveer 30 miljoen vaten per dag boven, ongeveer 35 procent van het wereldverbruik. De Venezolaanse Energieminister Rafael Ramírez argumenteert dat minstens één miljoen vaten die de Opec aan verbruikerlanden levert, daar momenteel wordt opgeslagen en dus niet meteen nodig is.

Maar Saudi-Arabië lijkt tegen een productiebeperking. De grootste olieproducent ter wereld, die per dag 9,4 miljoen vaten oppompt en als enige Opecland zijn olievelden niet maximaal aanspreekt, heeft volgens waarnemers alle kaarten in handen. Bovendien tonen ook de meeste andere Opecleden tevreden met een status-quo.

Geen enkel Opecland is voorstander van maatregelen om de olieprijzen te drukken Mohamed Barkindo, waarnemend secretaris-generaal van de OPEC, zegt dat er geen aanwijzingen zijn dat de huidige prijzen de groei van de wereldeconomie nadelig beïnvloeden. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling schat dat de economie van de industrielanden dit jaar meer dan 3 procent zal groeien.

Intussen maakt het geld dat in de staatskassen van de Opeclanden stroomt nieuwe initiatieven mogelijk die de toekomst van het bondgenootschap kunnen helpen verzekeren. Het meest voor de hand liggen samenwerkingprogramma’s om de exploitatie en de distributie van aardolie en aardgas te verbeteren. Algerije, Libië, Venezuela en misschien ook Iran willen samen investeren in een gemeenschappelijke tankervloot en programma’s om goedkope olie te leveren aan andere ontwikkelingslanden. En de Venezolaanse president Hugo Chávez tekende in mei in Algerije en Libië akkoorden rond samenwerking in de aardgassector.

Ook een monetair fonds waarin ontwikkelingslanden het helemaal voor het zeggen hebben, een idee dat uit 1975 stamt, kan weer opgerakeld worden. “Het is van 1973 geleden dat de kansen voor dat initiatief zo goed waren”, zegt de Belgische econoom Eric Toussaint van het Comité voor de Afschaffing van de Derde Wereldschuld. De olieschok van 1973 deed de olieprijzen toen verdrievoudigen. Maar volgens Toussaint werden het ambitieuze plan van 1975 “onder druk van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank” verwaterd tot een internationaal ontwikkelingsfonds dat met oliegeld gespijsd wordt. De Opeclanden hebben de voorbije 30 jaar al ongeveer vijf miljard dollar (4 miljard euro) in de vorm van zachte leningen ter beschikking gesteld aan andere ontwikkelingslanden.

De Opeclanden kunnen hun aanzienlijke deviezenreserves nog op een andere manier inzetten. “Als ze beslissen hun olie tegen euro’s te verkopen in plaats van tegen dollars, zou dat een belangrijk effect hebben op de wereldeconomie”, zegt Francisco Mieres, een professor olie-economie aan de Centrale Universiteit van Venezuela. Zowel het Irak van Saddam Hoessein als Iran speelden al met dat plan. Mieres geeft toe dat de Opec veel tegenwind zou krijgen. De wissel zou de inkomsten van de Opec doen stijgen, maar de dollar nog verder verzwakken

De Opec bestaat uit Algerije, Indonesië, Iran, Irak, Koeweit, Libië, Nigeria, Katar, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Venezuela. Vertegenwoordigers van Angola, Bolivia, Mexico en Syrië zijn als waarnemers uitgenodigd in Caracas.

Venezuela heeft misschien ook nog nieuws voor de andere Opecleden. President Hugo Chávez kan de vergadering gebruiken om de nieuwe schattingen over de Venezolaanse oliereserves bekend te maken. Als ook de nieuwe velden in het zuidoosten van het land worden meegeteld, zou Venezuela goed zijn voor 315 miljard vaten olie - meer dan de 262 miljard van Saudi-Arabië. Maar dat cijfer is nog niet bevestigd door onafhankelijk internationaal onderzoek. (PD)