Openheid stimuleert investeringen, zegt Wereldbank

De Bank beoordeelde 209 landen tijdens de periode 1996-2004 op politieke, burger- en mensenrechten; politieke instabiliteit en geweld; marktonvriendelijk beleid en corruptiecontrole. Het maandag gepubliceerde rapport is niet mals voor Afrika. 38 van de 46 landen op het continent zijn armer dan het wereldgemiddelde en vertonen een slechter dan gemiddeld bestuur. Botswana is één van de bejubelde witte raven. Dat land bereikte een hoge kwaliteit van bestuur. Ook Chili, Slovenië en de Baltische Staten krijgen complimenten.

De Bank breekt een lans voor de macht van gegevens. Landen die een goed bestuur willen voeren, moeten openheid aan de dag leggen over de inkomsten uit natuurlijke hulpbronnen, de eigendommen van politici, het stemgedrag van parlementariërs, de bijdragen aan politieke campagnes en de fiscale boekhouding. Maar ze waarschuwt ontwikkelingslanden om bijkomende anticorruptiecommissies op te richten en nog meer wetten en decreten uit te vaardigen. De ervaring leert dat zulke stappen vaak niet effectief zijn, klinkt het.

Openheid is geen nieuw idee bij de Bank, maar werd door de Verenigde Staten nog eens extra in het spotlicht geplaatst. Washington oefent als grootste aandeelhouder een aanzienlijke invloed uit op de Wereldbank en heeft Saudi-Arabië en andere olie-exporterende landen gevraagd een openbare gegevensbank op te richten over hun olieproductie en voorraden en zo de nerveuze energiemarkten te kalmeren.

Critici vallen zowel het Wereldbankrapport als de VS-oproep aan. Ze vinden beiden ondemocratisch, omdat ze meer de nadruk leggen op de verantwoording die een overheid aflegt tegenover donorlanden en -investeerders dan op de verantwoording die ze haar eigen kiezers verschuldigd is. Het is vrij duidelijk dat de Bank het begrip goed bestuur gebruikt als smeermiddel voor haar eigen controle over het economisch beleid in die landen, zegt Doug Hellinger, de chef van de Development GAP, een lobbygroep uit Washington. (ADR/PD)