Opiumteelt in Afghanistan explodeert

Wegens de reusachtige hoeveelheden opiaten die het land uitgaan, is het praktisch gezien de enige leverancier van de meest dodelijke drug ter wereld. Een nijpend probleem voor de internationale gemeenschap, vooral wanneer de opbrengsten de Taliban blijken te financieren.
De ‘Afghanistan Opium Survey 2007’ werd vrijdag door de VN en de Afghaanse overheid voorgesteld in Brussel. Het voorgestelde rapport is tegelijk duizelingwekkend en alarmerend: In 2007 werd 8.200 ton opium geproduceerd in Afghanistan, een stijging met 34% ten opzichte van vorig jaar en tweemaal de hoeveelheid die het twee jaar geleden produceerde. Ondertussen blijkt dat 53% van het Afghaanse BNP afkomstig is van de opbrengsten uit opiumteelt.
70% van de nationale productie bevindt zich in de zuidelijke provincies, die volledig door de Taliban gecontroleerd en bestuurd worden. Een ontzagwekkende 50% bevindt zich in de provincie Hilmand, op dit moment de grootste leverancier van illegale drugs ter wereld met een productie die drugslanden als Colombia, Marokko en Myanmar overstijgt. 

Rebellenprobleem, geen drugsprobleem

Sinds 2001 is de productie van opium in het land, ondanks de aanwezigheid van een internationale troepenmacht, enkel toegenomen. Volgens Costa is dit volledig te wijten aan de Taliban, die de opbrengsten aanwenden voor hun gewapende strijd. ‘Eigenlijk is het geen drugsprobleem, maar een rebellenprobleem. Vernietig de drughandel, zo stop je de financiering van de Taliban’, is het besluit van Antonio Maria Costa, hoofd van het bureau tegen drugs en misdaad van de VN (UNODC).
Een cruciaal probleem in de strijd tegen opiaten, is de terughoudendheid van de Afghaanse overheid om de opiumvelden te vernietigen. ‘Manuale vernietiging van velden door het leger en politie is een dure, gevaarlijke en weinig efficiënte manier om opiumteelt tegen te gaan. Toch heeft de Afghaanse overheid vanaf 2002 de opiumvelden enkel op een manuele wijze vernietigd. Dat noem ik een farce’, zei Costa. 
Volgens het rapport moet het vernietigingsbeleid van de Afghaanse overheid op een eerlijkere en strengere manier verlopen. Als gevolg van corrupte afspraken tussen veldeigenaars, stamhoofden en vernietigingsteams zijn vooral de arme boeren getroffen. Ook boeren die kiezen voor legale gewassen moeten beloond worden door de regering, maar door corruptie en onenigheid bij de overheid gebeurt dit niet.
Zahir Tanin, permanent vertegenwoordiger in de VN voor Afghanistan, repliceerde dat voor de Afgaanse overheid het herstel van de stabiliteit in het land op de eerste plaats komt, ‘daarom is de regering tegen harde maatregelen als het besproeien van velden.’
Volgens Tanin komt het de stabiliteit niet ten goede indien 50% van de 3.000.000 opiumboeren door toedoen van de regering niet meer in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Hij wees de internationale gemeenschap op haar verantwoordelijkheid: ‘Het belang van de consumptie in dit complexe probleem wordt steeds onderschat.’ Ook volgens Costa spannen Westerse landen zich onvoldoende in om de vraag naar opiaten te verminderen.

Overaanbod van pijnstillers

Ook het legaliseren en aanwenden van de bestaande opiumteelt voor de productie van pijnstillers als codeïne en morfine, is geen oplossing volgens Costa: ‘Er is reeds een overaanbod van pijnstillers op de Westerse markt. Het is waar dat ook Afrika nood heeft aan pijnstillers, maar gezien de armoede moet nog veel werk verzet worden alvorens de vraag ook daar stijgt.’ 
De enige manier om het probleem het hoofd te bieden, is het aanmoedigen van Afghaanse boeren over te schakelen naar legale manieren om in hun levensonderhoud te voorzien. Hiervoor wordt samengewerkt met het Wereld Voedsel Programma en de wereldbank.
‘Het aantal opiumvrije provincies is het afgelopen jaar gestegen van zes naar dertien (…). Andere Afghaanse provincies moeten aangemoedigd worden om dit model te volgen, waar leiderschap, financiële steun en veiligheid ertoe hebben geleid dat boeren hun rug keren naar opium’, staat te lezen in het vandaag uitgegeven rapport.
De tijd dringt, volgens Costa: ‘Ofwel zaaien we nú veiligheid en ontwikkeling, ofwel zullen de Taliban binnenkort hun dodelijke oogst binnenhalen’.