Overheid sluit tweede onveilige kernreactor

Nadat de AERB op 9 januari een kernreactor in Kalpakkam in de zuidelijke
deelstaat Tamil Nadu deed stilleggen om de uitbaters te dwingen de
veiligheidssystemen te verbeteren, is het nu de beurt aan de RAPS-1, één van
de vier kernreactoren van het Rajasthan Atomic Power Station in Rawatbhatta.
De reactor moet begin mei van het net. Volgens AERB-secretaris K.S.
Parthasarathy zal de atoomreactor alleen weer in gebruik worden genomen als
er een reeks bijkomende veiligheidsmaatregelen wordt getroffen. Die
aanpassingswerkzaamheden zouden minstens anderhalf jaar in beslag nemen.

De RAPS-1 is een hogedrukwaterreactor die in 1972 met Canadese hulp werd
gebouwd. In 1974 stapte Canada uit het project uit protest tegen de eerste
Indiase proefneming met een atoombom, die ook in Rajasthan plaatsvond.
Sindsdien is de uitbating en het onderhoud van de RAPS-kerncentrale helemaal
in handen van Indiase technici. Die geven toe dat er wel wat scheelt aan de
reactor uit 1972. Toen werd de meest geavanceerde technologie gebruikt,
maar dertig jaar later is het natuurlijk makkelijk daarop kritiek te
leveren, zegt een medewerker van de Nuclear Power Corporation of India
Limited (NPCIL), de uitbater van de 14 kerncentrales die India rijk is.

De RAPS-1 wordt volgens het rapport van de AERB geplaagd door problemen met
de turbines (die de in de reactor gevormde stoom omzetten in elektriciteit),
scheurtjes in de elementen die de brandstofstaven op hun plaats houden en
lekken in de buizen van de warmtewisselaar en in de onderdelen die de druk
in de reactor moeten regelen. In 1982 moest de reactor omwille van ernstige
lekken bijna een heel jaar van het net om herstellingswerkzaamheden toe te
laten, maar ook daarna werd de stroomproductie geregeld onderbroken. Dit
zijn sommige van de technische mankementen die opdoken en af en toe werden
opgelost, schrijft de AERB. Maar bepaalde problemen moeten met nieuwe
technieken worden aangepakt, en dat vraagt veel tijd en inspanningen.

Volgens de veiligheidsinspecteurs beginnen sommige onderdelen van de
RAPS-1 ook gewoon ouderdomsverschijnselen te vertonen. Daarom achtte de AERB
het raadzaam de kernreactor stil te leggen voor een grondig onderzoek en de
planning van verbeteringswerkzaamheden die verder gaan dan het oplapwerk van
het verleden. De NPCIL, de uitbater van de kerncentrale, wil alleen nog maar
kwijt dat de reactor in mei voor drie maanden van het net wordt genomen om
de installatie van onder tot boven na te kijken.

Ook de overige kerncentrales in India kampen met veel problemen. Samen zijn
de 14 Indiase kernreactoren goed voor een vermogen van 2500 megawatt - twee
procent van de totale Indiase energieprodcutie, een vierde van het
streefcijfer voor 2000 dat de Indiase kernenergiesector de voorbije decennia
voor ogen had en een achtste van de nog steeds niet bijgestelde doelstelling
voor 2020. De achterstand is voor een deel te wijten aan de internationale
boycot waarmee India na de eerste atoomtests werd bedacht, maar heeft
evenveel te maken met technische kopbrekens.

De twee reactoren van Tarapur in de deelstaat Maharashtra en de vier
eenheden in Rawatbhatta blijven ver onder het geplande vermogen van 220
megawatt per eenheid - de RAPS-reactoren halen bijvoorbeeld maar 100 tot 140
megawatt. De installaties in Tarapur moesten al geregeld worden stilgelegd,
onder meer als het gevolg van lekken die te wijten zouden zijn aan het
slechte ontwerp. De stroomproductie in Tarapur kwam ook in het gedrang toen
de VS hun leveringen van verrijkt uranium aan India stopzetten - de
Amerikanen beschuldigden India ervan een deel van dat splijtbaar materiaal
voor kernwapenprogramma’s te gebruiken. Uiteindelijk kwam India toch niet in
de problemen doordat Frankrijk als uraniumleverancier in de bres sprong.

Ook de oudste van de twee reactoren in Kalpakkam in de zuidelijke deelstaat
Tamil Nadu moest in de jaren 80 meermaals worden stilgelegd - onder meer
omdat het kanaal dat zeewater naar het koelsysteem van de centrale brengt,
verstopt raakte door grote hoeveelheden inktvissen. De centrale verloor ook
geregeld zwaar water, en één keer begonnen alle alarmbellen te rinkelen toen
twee brandstofstaven vast kwamen te zitten. De twee reactoren in Narora, in
de deelstaat Uttar Pradesh, zijn gebouwd in een gebied waar zware
aardbevingen kunnen voorkomen. In 1993 werd de generator van één van die
reactoren vernield door een brand.

Volgens een voormalige voorzitter van de AERB, A. Gopalakrishnan, zijn de
Indiase kerncentrales een ramp die er enkel op wacht te gebeuren. Zijn
opvolgers bij de AERB zijn minder kritisch, al onderstreept de huidige
AERB-baas
Parthasarathy dat zijn instelling nog nooit heeft geaarzeld een reactor te
laten stilleggen als er vragen rezen bij de veiligheid.

India wil in de toekomst in elk geval een groter aandeel van zijn stroom uit
kerncentrales halen. In november sloot de regering een overeenkomst met
Rusland voor de bouw van twee nieuwe kernreactoren in Kudankulam, in Tamil
Nadu. Elk van die reactoren zal een vermogen hebben van 1.000 megawatt.