Pakistanen geloven slachtoffers van verkrachting niet

Vijf van de zes beschuldigden in de zaak-Mukhtar Mai werden onlangs vrijgesproken. De 42-jarige Mai werd in groep verkracht als straf voor een misdrijf dat haar broer zou hebben gepleegd. Haar advocaat Faisal Siddiq vreest voor een gevaarlijk precedent. “Twee van mijn cliënten trokken zich op aan haar zaak. Morgen zullen beslissen of ze hun strijd staken of niet. Ze vrezen dat als Mai geen gerechtigheid krijgt, zij helemaal geen kans maken.”

Gescheiden vrouw

Ook juriste Amber Darr heeft het vonnis aandachtig gelezen. “Het feit dat Mai een gescheiden, ietwat oudere vrouw is, heeft duidelijk meegespeeld. “In de ogen van de rechters was ze blijkbaar iemand met minder zelfrespect, zelfbewustzijn en misschien zelfs minder goede zeden.”

In juni 2002 gaf een dorpsraad in het armste gedeelte van de provincie Punjab het bevel om Mai te straffen. Ze werd uit haar huis gesleurd, verkracht en verbannen omdat haar broer een meisje van een clan met hoger sociaal aanzien zou hebben aangerand. Haar vader en oom deden, net als 250 mannen, niets om haar te redden. De oom bekende later in de rechtszaal dat hij vreesde voor zijn eigen leven.

Maar Mai wilde niet verdwijnen in de Pakistaanse cijfers over gewelddadige misdrijven tegen vrouwen. Ze diende een klacht in tegen veertien verkrachters. Acht van hen werden in 2002 vrijgesproken door lagere rechtbanken. In beroep een jaar later gingen ook de zes andere beschuldigden vrijuit. De vrijspraak werd later herroepen, en vijf van de zes werden veroordeeld.

Acht verkrachtingen per dag

Mai gaf niet op en trok naar het Hooggerechtshof, die op 21 april iedereen vrijsprak op een na. Sarah Zaman, van de organisatie War Against Rape in Karachi die legale en psychologische steun verleent aan slachtoffers van verkrachting, is niet verrast. “Het vonnis is typisch en een onvermijdelijke realiteit voor de meeste verkrachtingszaken.”

Als vrouwen misdaden in Pakistan aangeven, botsen ze vaak op een cultuur van “wantrouwen en ongeloof” zoals in de zaak-Mai, meent ze. “De Pakistaanse samenleving vindt dat echte overlevers verkrachting niet aangeven, enkel schaamteloze vrouwen doen dat”, stelt Zaman.

Volgens het jaarrapport van de onafhankelijke Mensenrechtencommissie van Pakistan (HRCP) werden er in 2010 2903 gevallen van verkrachting gemeld bij de politie. Dat zijn bijna acht vrouwen per dag. Bij minstens 51 gevallen ging het om groepsverkrachting. Het rapport meldt ook 1790 vermoorde vrouwen, van wie 791 het slachtoffer werden van eremoorden of moorden op familieleden die “schande” over de familie zouden hebben gebracht.

Georkestreerde groepsverkrachting

Gewezen procureur-generaal Iqbal Haider verklaart dat de rechters hebben geoordeeld op basis van “vermoeden” en “foute interpretatie” van het bewijsmateriaal. “Een verkrachtingsslachtoffer in Pakistan weet nu dat de lat hoger ligt. Het wordt zelfs quasi onmogelijk om te bewijzen.”

Volgens advocaat Siddiqi hebben de rechters de getuigen “leugenaars” genoemd en hebben ze besloten dat de groepsverkrachting “georkestreerd” werd door de geestelijke van het dorp, Maulvi Abdul Razzak

“Ik heb er geen probleem mee dat de rechters denken dat het om een samenzwering gaat. Maar dan moeten ze dat aantonen aan de hand van feiten, en dat hebben ze niet gedaan”, zegt advocaat Siddiqi. “Sterker nog, de rechters hebben Mai beschuldigd van leugens.”

Mai en haar advocaat gaan in beroep. “Het enige waarop we nog kunnen hopen, is dat haar verhaal wordt bevestigd. Want vier van de vrijgesproken beklaagden hebben al bijna tien jaar opgesloten gezeten en zullen in ieder geval vrijkomen.”