Paul De Grauwe (KUL) over de toekomst: ‘Ik houd mijn hart vast’

Professor Paul De Grauwe (KU Leuven) is niet optimistisch: ‘De maatregelen die in de EU en de VS voorliggen zijn ontoereikend om een herhaling te voorkomen. Nu het crisis is, stelt het probleem zich nog niet. Het probleem is eerder omgekeerd: de banken staan nu zo afkering van risico dat er te weinig krediet is. Eenmaal de economie zich herstelt, zullen de banken zich opnieuw lanceren in producten waarvan ze de risico’s niet juist begrijpen. Ik houd mijn hart vast.’
Wat moet er dan gebeuren?
Een scheiding van depositobanken, waar u en ik ons geld binnenbrengen, en zakenbanken –zoals dat tot in de jaren negentig het geval was. Dat moet beletten dat gewone banken zich in die gesofisticeerde financiële transacties engageren en zich zo aan ondoorzichtige risico’s blootstellen. Zakenbanken die zich te ver wagen, kan men failliet laten gaan. Depositobanken moeten in geval van crisis overgenomen worden door de overheid.
In elk geval moeten de aandeelhouders gestraft worden, anders nodig je hen uit om opnieuw risico’s te nemen op kosten van de overheid. Bij ons is dat enkel bij Fortis gebeurd: het versplinterde aandeelhouderschap maakte politieke beïnvloeding veel moeilijker. Dexia en KBC wisten –respectievelijk via invloedrijke organisaties en families–wel de dans te ontspringen. In België was er dus geen duidelijke lijn.
Waarom wordt niet beslist om zakenbanken te scheiden van depositobanken?
De banken zijn ertegen. Punt. Ze doen alsof we terug naar de middeleeuwen zouden gaan, met lage groei en weinig krediet. Maar dat zijn verhaaltjes want wanneer was de groei het hoogst? Toen die splitsing nog een feit was, van 1950 tot 1970. De politieke invloed van de banken is heel groot.
Als de maatregelen niet voldoen, waarom is er dan zo weinig kritiek?
De grote meerderheid van de mensen begrijpt die financiële wereld niet echt. En de meeste journalisten geloven de verhalen van de bankiers.