Peruaanse mijnwerkers staken tegen outsourcing

Volgens vakbondsleiders hadden gisteren tussen 35.000 en 40.000 mijnwerkers het werk neergelegd. Morgen (woensdag) beginnen demonstranten met een mars naar de hoofdstad Lima.
Volgens arbeidsadvocaat Jorge Toyama, professor aan de Katholieke Universiteit van Peru, moet de regering een nieuw beleid formuleren. “Het is eenvoudigweg onacceptabel dat de autoriteiten zich meer zorgen maken over de belastinginkomsten dan over goed arbeidsrecht.”
De mijnindustrie is belangrijk voor de Peruaanse economie. Zestig procent van de inkomstenbelasting komt uit de sector. Peru is de op een na grootste producent van zilver en de op twee na grootste producent van koper en zink. Ook heeft het land een belangrijk aandeel in de productie van lood en goud.
De Nationale Federatie van Mijn- en Metaalarbeiders (FNTMMSP) riep op tot de staking. De federatie stelt als belangrijkste eis verbetering van de status van 80.000 arbeiders die niet op de loonlijst staan van de bedrijven waar ze in feite voor werken. Ze kunnen daardoor ook geen aanspraak maken op bepaalde rechten.
“De politieke wil om de arbeidsomstandigheden te regelen, ontbreekt”, zegt Luis Castillos van FNTMMSP. Gesprekken met de overheid, bedoeld om de stakingen te voorkomen, liepen eerder op niets uit, zegt de vakbondsman.
Minister van Arbeid Susana Pinilla houdt de vakbonden verantwoordelijk voor het mislukken van de onderhandelingen die zes dagen duurden. Ze zouden “te koppig” zijn geweest. “Misbruik van outsourcing en onderaanneming wordt aangepakt, met of zonder de vakbonden”, zei Pinilla na afloop van de gesprekken. Ze zei dat daarvoor een wetsvoorstel in de maak is.
Vorige week tekende de regering een wet die onderaanneming in verschillende sectoren in de samenleving regelt. Castillo van de FNTMMSP meent echter dat die wet “alleen cosmetisch” is, omdat de onderaannemers in de praktijk altijd de wetgeving overtreden omdat er nauwelijks controle is.
Volgens de vakbonden werken tussen 70.000 en 75.000 mijnwerkers voor de grote mijnbouwbedrijven. Ze doen dat echter niet rechtstreeks, maar via plaatselijke bedrijven waaraan het werk wordt uitbesteed. Wettelijk gezien moeten deze bedrijven de arbeidsrechten respecteren, maar in de praktijk gebeurt dat niet. Een meerderheid van de werknemers bij de onderaannemers heeft geen betaalde vakantiedagen en sociale zekerheid, zegt Castillo.
Carlos Bernal, hoofd van de Associatie van Mijnaannemers in Peru, zegt dat de bedrijven die hij vertegenwoordigt de wet respecteren. Wel erkent hij dat onderaannemers minder salaris betalen dan de grote mijnbouwbedrijven. Mijnwerkers krijgen gemiddeld 30 nieuwe sol (7 euro) per dag, terwijl het gemiddelde salaris bij de grote mijnbouwbedrijven 70 nieuwe sol (ruim 16 euro) is. Aangezien 70 procent van de mijnwerkers via een onderaannemer werkt, bespaart dat veel geld, zegt Bernal.
De mijnwerkers eisen een totaal verbod op onderaanneming en outsourcing. Een eis die volgens Toyama het recht op vrij ondernemen, dat gegarandeerd wordt in de grondwet, aantast. Hij ziet eerder een oplossing in betere controle door de overheid. “Onze arbeidswetgeving is relatief goed. Het probleem is de handhaving.”
Juan Valdivia, minister van Energie en Mijnbouw, zegt dat de regering van plan is het aantal arbeidsinspecteurs nog voor het einde van het jaar te verhogen van 100 naar 250. “De klachten van de arbeiders zijn terecht. Er zijn bedrijven die de arbeidsrechten niet respecteren. Die bedrijven moeten aangepakt worden”, zegt hij.
De staking vertraagde de productie bij een aantal bedrijven, waaronder Yanacocha, dat de grootste goudmijn in Latijns-Amerika exploiteert en het Brits-Australische BHP Billinton Tintaya, de op twee na grootste koperproducten in Peru.