"Piek in dodentol cyloon moet nog komen"

Dat de hulpinspanningen zo traag vorderen heeft alles te maken met de incompetentie en de achterdocht van de militaire machthebbers in Birma, die de massaal aangeboden hulp dagenlang hebben tegengehouden. Dat is bijzonder lang voor wat hulpverleners als de eerste prioriteit beschouwen na een ramp van dergelijke omvang: het herstel van de drinkwatertoevoer.
“We moeten ervan uitgaan dat de mensen water halen uit putten die zijn aangetast door karkassen van dode dieren, lijken en zeewater”, zegt ingenieur Rick Bauer van het Britse Oxfam. “De waterbronnen moeten zo snel mogelijk worden schoongemaakt.”
Oxfam heeft van de junta nog geen toestemming gekregen om iets te ondernemen in Birma. “Nu er naar alle waarschijnlijkheid 100.000 mensen zijn omgekomen bij de cycloon, zijn alle voorwaarden verenigd voor een gezondheidscatastrofe die het dodental met een factor 15 kan vermenigvuldigen”, zei Sarah Ireland, regionaal directeur van Oxfam, op een persconferentie zondag in Bangkok.
Ter vergelijking, in de provincie Atjeh in het noorden van Indonesië waren de waterspecialisten van Oxfam na de tsunami van december 2006 al een dag later op het terrein. 48 uur na de ramp was de drinkwatertoevoer hersteld. Na de orkaan Sidr in november 2007 in Bangladesh deden hulpverleners er slechts acht uur over om het rampgebied te bereiken.
De christelijke organisatie World Vision is een van de weinige hulporganisaties die van de junta wel groen licht kreeg. De hulpverleners zijn neergestreken in Myaung Mya, een stadje 50 kilometer ten noorden van Labutta, het plaatsje in de delta van de Irrawaddyrivier dat het zwaarst werd getroffen. Ze hebben 26 opvangcentra opgezet en zagen al 30.000 vluchtelingen toestromen op zoek naar water, voedsel en medische zorgen.
“In situaties als deze moet je gewoon zo snel mogelijk zuiver water ter plaatste krijgen”, zegt James East van World Vision, “Anders lijden de mensen snel aan diarree, dysenterie en cholera”.
3 miljoen tabletten
Het VN-kinderfonds Unicef heeft met instemming van de militairen drie miljoen waterzuiveringstabletten naar de getroffen gebieden verscheept. Daarmee kan 3 miljoen liter water worden gezuiverd, genoeg om 200.000 mensen een week lang te laten drinken. Volgens Unicef heeft al 20 procent van de kinderen in het rampgebied te kampen met diarree en zijn er ook gevallen van malaria genoteerd.
Uit het schaarse nieuws dat de buitenwereld uit Birma bereikt, blijkt hoe harteloos de machthebbers omspringen met de eigen bevolking. Een anekdote is die van een minister die in de Irrawaddydelta wordt geconfronteerd met een stuk rivier dat gevuld is met gezwollen lichamen van mensen, koeien, varkens en honden. Toen de lokale bestuurders hem vroegen wanneer de rivier zou worden schoongemaakt, antwoordde die: “Het is niet jullie probleem. De vissen zullen het vlees opeten en de botten zullen naar de bodem zinken.”