Poetin graaft zich in als eerste minister

De grondwet maakt het onmogelijk dat Poetin nog eens herverkozen wordt als president. Daarom wordt hij premier op het moment dat Dmitry Medvedev op 7 mei de eed aflegt als president. Daardoor verandert Poetin de krachtsverhoudingen in Rusland.
Bij het begin van zijn presidentschap had Poetin afgevaardigden gestuurd naar de federale districten, zeven enorme gebieden die elk uit verschillende regio’s bestaan. Hij wilde daarmee de greep van Moskou op de regio’s verstevigen en de chaos in het post-Sovjettijdperk tegengaan. In het huidige systeem benoemt de president de afgevaardigden, die de orders van het Kremlin uitvoeren. Een presidentiële afgevaardigde superviseert op zijn minst tien regionale gouverneurs.
“Nu die niet meer verkozen worden, maar aangeduid worden door het Kremlin, zijn ze compleet loyaal”, zegt Jevgeni Volk, politiek onderzoeker aan de denktank Heritage Foundation. “Poetin wil ze inzetten om zijn belangen te dienen. Hij moet overleven en de volgende verkiezingen winnen. Hij zal dus proberen om zijn medestanders op sleutelposities te krijgen, en Medvedev verhinderen om te veel macht te vergaren.”
Door de controle over de afgevaardigden over te nemen van de president, zal Poetin zijn macht tegenover Medvedev enorm uitbreiden, volgens Volk. De presidentiele afgevaardigden leiden immers een zware bureaucratische structuur met ondermeer de politie, het bureau van de openbare aanklager en de federale veiligheidsdiensten.
“Dat wordt de machtsbasis van Poetin, en het zal hem helpen als hij beslist om opnieuw voor het presidentschap te gaan. Het is ook een stok achter de deur als Medvedev te onafhankelijk of te ambitieus wordt”, aldus Volk, die denkt dat de beslissing voor spanningen kan zorgen tussen Poetin en Medvedev.

Partijleider Verenigd Rusland

De regeringspartij Verenigd Rusland is een sterk bureaucratische organisatie die doet denken aan de voormalige Communistische Partij van de Sovjet-Unie (CPSU). Op het laatste congres van de Verenigd Rusland, op 14 en 15 april, werd een nieuwe post van voorzitter aangekondigd, die speciaal voor Poetin in het leven geroepen is. Ook die functie laat hem toe om sleutelposities in handen te houden als hij premier wordt.
“Ik denk niet dat het een goed idee is voor een staatshoofd om een partij te leiden”, zei Poetin op het congres. “Voor een eerste minister daarentegen is het in de democratische traditie een beschaafde en natuurlijke praktijk dat het hoofd van de uitvoerende macht ook een partij leidt.
Poetin heeft al verschillende keren laten weten dat er geen machtsstrijd zal komen met de nieuwe president. Poetin en Medvedev hebben allebei laten weten dat ze als tandem zullen werken.
Maar niet iedereen is daarvan overtuigd. “Het machtsmodel is nog altijd onduidelijk” zegt Prof. Lilia Shevtsova van het Carnegie Centre in Moskou. “Er is een duidelijke poging van Poetin om de post van eerste minister centraal te stellen in de besluitvorming. Poetins retoriek verbergt zoals meestal zijn echte bedoelingen.”