Politieke arrestatiegolf heeft internationale gevolgen

Over de reden waarom de Cubaanse regering uitgerekend nu de arrestaties
verricht, lopen de meningen uiteen. Volgens de oppositieleider Manuel
Cuesta, de secretaris-generaal van de “democratische socialisten”,
profiteert de Cubaanse leider, Fidel Castro, van de internationale focus op
de oorlog in Irak, om geruisloos komaf te maken met de oppositie tegen zijn
bewind. “Castro maakt misbruik van de anti-Amerikaanse gevoelens in de
publieke opinie. Hij stuurt de boodschap uit dat het land dat Irak wil
‘bevrijden’, hetzelfde land is dat in Cuba de vrijheid wil verspreiden.”

Maar verschillende politieke analisten denken dat het samenvallen van de
arrestaties met de oorlog in Irak puur toeval is. Zij zien het optreden van
de Cubaanse regering als het onderdeel van een langetermijnpolitiek. Een
politiek waar er nooit echt ruimte is geweest voor mensenrechten en
vrijheden. “Net door de oppositieleiders te arresteren, bewijst het regime
dat het toch beducht is voor hun invloed”, luidt dan het argument.

De arrestaties begonnen op 18 maart, nadat de staatstelevisie twee
programma’s uitzond over het hoofd van de Amerikaanse vertegenwoordiging in
Cuba, James Cason. Volgens de televisie onderhoudt Cason veelvuldige
contacten met dissidente groepen. De Cubaanse regering duldt die groepen al
jaren, maar noemt ze officieel “verraders en knechten in dienst van het
Amerikaanse rijk.” Begin deze maand noemde Fidel Castro de Amerikaanse
vertegenwoordiging van Cason al een “aanstoker van anti-revolutionaire
gevoelens” in Cuba.

Volgens de oppositie was het aantal arrestaties zondag al opgelopen tot 75.
Onder de gearresteerden waren journalisten en vrijdenkers, maar ook
voortrekkers van het Varela-project, dat duizenden handtekeningen heeft
verzameld om in Cuba een referendum te organiseren over politieke
hervormingen en democratie.

“De arrestaties zijn een vreselijke slag voor de oppositie”, zegt Oswaldo
Payá, die de commissie van het Varela-project voorzit. “Een slag, die
overigens als een boomerang in het gezicht van het regime kan terecht
komen.” Payá denkt dat de arrestaties twee belangrijke bruggen met de
internationale gemeenschap hebben opgeblazen.

“De Europese commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp,
Poul Nielson, pleitte twee weken geleden in Havana nog voor politieke
hervormingen. Enkel op die manier, zou hij voldoende steun vinden bij de
vijftien EU-lidstaten om een handelsakkoord en een hulpplan voor Cuba goed
te keuren. Nu Havana net het omgekeerde signaal geeft, vrees ik voor het
ergste.”

Een andere belangrijke brug die sinds de arrestatie wankel geworden is, is
die met de mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties. Latijns-Amerikaanse ambassadeurs in Havana hebben laten verstaan dat hun regeringen binnen de commissie zouden aansturen op een resolutie die Cuba veroordeelt voor de schending van mensenrechten. Zo’n nieuwe resolutie zou op een slecht moment vallen ook voor de oppositie. Die was immers van plan om een charter over mensenrechten te presenteren. Het charter, dat opgesteld werd na een bevraging van meer dan 30.000 Cubanen, moest aantonen dat in het land de geesten rijp zijn voor politieke hervormingen en democratische vrijheden.