Portugese media gieten olie op het vuur

De Portugese bossen branden dit jaar als fakkels, en de drie Portugese tv-kanalen zitten er bovenop. Geen kijker die niet weet dat er sinds 1 januari al 240.000 hectaren groen in de vlammen zijn opgegaan. Heel Portugal deelde uitvoerig mee in het leed van de 11 brandweerlieden en 4 burgers die tot hiertoe de dood vonden in de vuurzee. De branden verwoestten ook 151 huizen en een kleine 1000 stallen en schuren en deden bijna duizend kilometer telefoonleidingen smelten. Het gejammer van de betrokkenen is in alle huiskamers te horen.

De Portugese politie heeft dit jaar al 118 brandstichters opgepakt, ongeveer het dubbele van het aantal arrestanten in 2003 en 2004. Een verontrustende stijging, vindt Eduardo Cintra Torres, de belangrijkste tv-criticus van het land. Volgens hem is het de schuld van de media. In juni, bij het begin van het eigenlijke seizoen van de bosbranden, drong hij er al bij de Portugese zenders op aan hun waanzinnige berichtgeving over de branden in te perken”. Meer vlammmen op het scherm, meer vuur in de bossen, voorspelde Cintra Torres.

Maar de kijkers kregen daarna alleen nog meer branden voorgeschoteld. Daar kwam zelfs geen verandering in nadat een opiniepeiling op 18 augustus aan het licht bracht dat de meerderheid van de Portugezen al die vuurhaarden beu gezien is.
RTP, de openbare omroep, stelde de privé-zenders TVI en SIC voor om de berichtgeving over de bosbranden samen vrijwillig terug te schroeven, maar daarover werd nog geen overeenstemming bereikt. Alles wat naar censuur ruikt ligt moeilijk in een land dat van 1926 tot 1974 onder een dictatoriaal regime leefde.

Sommige politici dringen erop aan dat de zenders een systeem van zelfregulering uitdokteren. Francisco Louçã, de leider van het Links Blok (BI), wees er eind augustus in een parlementair debat op dat zenders in de VS en in verscheidene Europese landen vuurzeeën niet van dichtbij tonen, maar meestal vanuit de lucht. Branden in close-up zouden pyromanen aanmoedigen.

Minister van Binnenlandse Zaken Antonio Costa vindt dat de politici zich niet met het werk van de media moeten bemoeien, maar geeft wel toe dat andere Europese landen branden op een andere manier in beeld brengen. In Spanje respecteren tv-stations bijvoorbeeld een overeenkomst waarbij vlammen nooit duidelijk getoond worden en zeker niet als achtergrond dienen voor een presentator van het journaal. (PD/ADR)