President Mutharika verbaast vriend en vijand met campagne tegen corruptie

Voorts heeft Mutharika een nieuwe procureur-generaal aangesteld, Ralph Kasambara, een burgerrechtenadvocaat. En hij heeft Gustav Kaliwo, een voormalig lid van het hooggerechtshof, aan het hoofd van het in 1995 opgerichte anticorruptiebureau gezet. De doortastende benoemingen wekken verbazing bij iemand die ronduit voor stroman van zijn voorganger, de van zware corruptie verdachte Bakili Muluzi, werd uitgemaakt toen hij zijn ambt aanvaardde. Bovendien is Mutharika in 1992 ontslagen als secretaris-generaal van de Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA), nadat hij ervan beschuldigd was de handelsorganisatie op frauduleuze wijze verschillende duizenden dollars lichter te hebben gemaakt.

Farhad Assani, de voorganger van Wadi, en andere leden van de oude garde werden er al van beschuldigd hoge ambtenaren te hebben beschermd tegen gerechtelijke vervolging wegens omkoping. Assani maaakte gebruik van zijn positie als openbaar aanklager om vervolgingen door het Anticorruptiebureau (ACB) te blokkeren. Volgens een in augustus uitgebracht rapport van de denktank South African Institute of International Affairs (SAIIA) heeft Assani de toestemming tot vervolging geweigerd in 37 zaken waar grote bedragen mee gemoeid waren en waar verschillende leidinggevende personen uit de regering, of mensen uit hun omgeving, bij betrokken waren. Dat schaadde de geloofwaardigheid van het ACB.

Openbaar aanklager Wadi haalt nu allerlei corruptiedossiers van onder het stof. Daardoor zijn hooggeplaatste personen in semi-overheidsinstellingen en in het regerende United Democratic Front (UDF) in het vizier van het ACB gekomen. De belangrijkste van hen is misschien voormalig minister van Financiën Friday Jumbe. Onder president Muluzi was Jumbe directeur-generaal van het staatsbedrijf ADMARC, dat Malawi’s graanvoorraden beheert. Jumbe zou in 2001 betrokken zijn geweest bij de illegale verkoop van maïs van ADMARC, en met het geld een hotel hebben laten bouwen in de commerciële hoofdstad van het land, Blantyre. Jumbe ontkent alles. De verkoop viel samen met een periode van droogte in zuidelijk Afrika, en kan hebben bijgedragen tot voedseltekorten die nog steeds duizenden mensen in Malawi treffen, volgens het Wereldvoedselprogramma van de VN.

Tegelijk dringen anticorruptieactivisten en leden van de oppositie erop aan ook ex-president Bakili Muluzi zelf in het vizier te nemen. De ex-president, die in 1994 bijna bankroet ging, bleek later toch de financiële middelen te hebben om een kantorencomplex in Blantyre te laten optrekken.

In 2002 zetten de internationale donoren hun hulp aan Malawi stop, vanwege het economische wanbeleid van de regering en haar gebrek aan resultaat in de strijd tegen de corruptie. De buitenlandse hulp was op dat ogenblik goed voor bijna 40 procent vande Malawische begroting. Daarop ging de overheid op de binnenlandse markt lenen, met een staatsschuld van zo’n 500 miljoen dollar als gevolg - ongeveer driekwart van het BNP van het land. (HJ/MM)