Prinses Mathilde eert Tanzaniaans succesverhaal microkrediet

Ik kwam van niks, en nu ben ik in Brussel, lacht de net uit Tanzania overgekomen Ruth Abiud Lema. Vier jaar geleden zat deze veertigjarige vrouw met vier kinderen thuis en bezat ze geen eigen inkomen. Intussen geniet ze ervan veel mensen te ontmoeten en brengt haar handel in bouwmaterialen maandelijks netto 550.000 Tanzaniaanse shilling op (375 euro). In een land waar het officiële minimumloon 50.000 shilling (34 euro) bedraagt, kan dat tellen. Ze is niet vergeten dat ze zelf als kind armoede kende nadat haar vader overleed, en besteedt een deel van haar winst aan de ondersteuning van een aantal weduwen en wezen in haar gemeenschap.

Abiud kreeg vier jaar geleden een eerste kleine lening, een zogenaamd microkrediet, van omgerekend 170 euro. Niet van de gewone Tanzianiaanse bank, want die vragen een garantie. Zeker voor een vrouw maakt dat het zo goed als ondenkbaar een lening af te sluiten, want zelfs als de familie een huis bezit, staat dat quasi altijd op de naam van de echtgenoot. Abiuds lening kwam van Wegcc, een lokale organisatie ter ondersteuning van vrouwen en de lokale partner van de Belgische ontwikkelingsorganisatie Trias. Ze kreeg haar lening samen met vijf andere vrouwen, die samen bij Wegcc opleiding volgden en garantie stonden voor elkaars terugbetalen.

Ik begon een kippenkwekerij, vertelt Abiud. Na zes maanden had iedereen in onze groep de lening afbetaald, en vroeg ik een extra lening van 400.000 shilling (270 euro). Ik wou ook de eieren houden, en dat lukte. Abiud investeerde ook haar winst en spaargeld uit een systeem dat ze van Wegcc leerde en ‘Mary-go-round’ noemt. Elk lid van een groep van 13 let wekelijks omgerekend 4 euro in een pot. Bij toerbeurt krijgt ieder de hele pot mee naar huis voor een kleine investering in de eigen zaak. Een deel wordt opzijgezet als permanente spaarpot met leensysteem.

Twee jaar geleden verhuisde Abiuds echtgenoot van Arusha naar de Tanzaniaanse hoofdstad Dar Es Salaam en stuurde niet genoeg geld naar huis om het gezin te onderhouden. Toen ben ik met een gereedschapshandel begonnen, zegt ze. Want zo’n handel levert elke dag een inkomen, terwijl ik bij de kippen telkens moest wachten tot ze volgroeid waren.

Markant, een Belgisch netwerk van ondernemende vrouwen, bekroont Abiud met de ‘Woman Award’ voor het zuiden. Voor het zesde jaar op rij eert de organisatie een vrouwelijke zelfstandige ondernemer die erin slaagt haar bedrijf, privé-leven en een sociaal engagement harmonieus te combineren. In het kader van het Internationaal Jaar voor Microkrediet gaat de prijs voor het eerst ook naar een onderneemster in het Zuiden.

De Prijs wordt uitgereikt door prinses Mathilde. Als VN-ambassadeur voor het microkrediet bezocht de prinses onlangs nog diverse micro-ondernemers in Mali en zei diep onder de indruk te zijn van hun enthousiasme en engagement. Op een Belgisch seminarie over microkrediet vorige week in Brussel riep Mathilde op niet alleen aandacht te hebben voor de financiële duurzaamheid van microfinanciering, maar ook de sociale impact en de versterking van de maatschappij niet te vergeten. Minister van Ontwikkelingssamenwerking Armand De Decker noemde microkredieten een van de meest efficiënte middelen in de strijd tegen armoede en een essentieel middel om de Millennium Ontwikkelingsdoelstellingen te bereiken.

Wereldwijd profiteren momenteel 81 miljoen mensen van microkredieten. 89 procent van hen woont in Azië, waar het systeem van kleine leningen begin jaren zeventig ontstond. We misten de doelstelling om tegen eind dit jaar de kaap van 100 miljoen te halen, maar dat lukt over twee jaar, zei Sam Daley-Harris, het hoofd van de Microcredit Summit Campaign maandag op de conferentie van de Verenigde Naties in New York. Harris en vele anderen prezen de verdiensten van microkredieten als middel om de Milleniumdoelstellingen te bereiken en als promotor van gelijkheid tussen man en vrouw. Maar liefst 82 procent van de huidige crediteurs zijn vrouwen. Harris gaf wel toe dat een glazen plafond bestaat voor de allerarmsten. Hen kan het systeem niet bereiken. Op de conferentie was veel ongenoegen te horen over het gebrek aan erkenning van microkredieten op grote schaal. Vooral de Wereldbank moest het ontgelden. Minder dan één procent van haar fondsen gaan naar microkredieten.