Probleemsoap breekt alle records

Het centrale verhaal van Senhora do Destino past netjes in het schema dat al decennia borg staat voor onklopbare kijkcijfers in Brazilië en de talrijke landen die Braziliaanse telenovelas importeren. Een arme, alleenstaande vrouw uit het noordoosten van Brazilië trekt met haar vier kinderen naar de metropool Rio de Janeiro en werkt zich daar ondanks allerlei tegenslagen en liefdesperikelen op tot een succesvolle zakenvrouw.

Maar de bijkomende verhaallijnen wagen zich op allerlei terreinen die nog niet zo vaak verkend zijn door soapseries. De kijkers maken onder meer de strijd mee om het voortbestaan van een krant die tijdens de militaire dictatuur (1964-1985) wordt gesloten. Ze dringen door in de wereld van corrupte politici en leven mee met de problemen van een vrouw die uitkomt voor haar homoseksualiteit. Dergelijke inhoudelijke experimenten zijn zeldzaam in de Braziliaanse soapindustrie: Braziliaanse telenovelas worden naar meer dan 100 andere landen geëxporteerd, en de daarom blijven de makers meestal dicht bij de succesformule van de beginjaren.

De complexe verhaalstructuur van Senhora do Destino ontwikkelt zich veel sneller dan in Braziliaanse soaps gebruikelijk is. Dat kan verklaren waarom de serie vier maanden na de eerste aflevering nog altijd hoge kijkcijfers boekt. De meeste telenovelas duren zes tot acht maanden, en meestal verslapt de aandacht ervoor als het verhaal halfweg is.

Senhora do Destino heeft intussen ook al een ander record gebroken. Geen andere serie bracht ooit meer geld binnen via product placement, een reclametechniek waarbij allerlei merken ‘terloops’ in beeld gebracht worden in films of veel bekeken series. Bij Senhora do Destino betalen producenten daarvoor bijna 80.000 euro per episode.

De auteur van Senhora do Destino, Aguinaldo Silva, is een veteraan in het vak: hij heeft al meer dan 20 soapscripts geschreven voor Globo TV. Het grootste mediabedrijf in het land produceert het leeuwendeel van de Braziliaanse telenovelas. Silva relativeert het belang van de inhoudelijke vernieuwing in zijn laatste serie. Volgens hem vormen de tegenstellingen tussen rijk en arm de basis voor elke telenovela. De kijkers zien op het scherm hun stoutste dromen waar worden over de mogelijkheid om rijkdom te vergaren en aansluiting te vinden bij de elite in het land. Misschien staat de enorme sociale ongelijkheid in Brazilië dus wel garant voor de blijvende populariteit van de telenovelas. (PD)