Regio maakt treurig, maar hoopvol bilan op

Sinds 11 september kampen de belangrijkste toeristische bestemmingen van de
Cariben, de Bahama’s, Barbados, Jamaica en Santa Lucia met een terugval tot
twintig percent. Vooral toeristen uit de Verenigde Staten en Europa haken
massaal af. Functionarissen wijten dit aan angst voor aanslagen, maar ook
aan de nieuwe omslachtige veiligheidsvoorschriften op de luchthavens. De
frequente waarschuwingen van Europa en de VS over dreigende aanvallen maken
dat alleen maar erger.

Iedereen verwacht dat Compton Bourne, de voorzitter van de Caribbean
Development Bank (CDB) van Barbados die de toestand van de regionale
economie van de eilanden zal toelichten, de onheilsprofeet van dienst wordt. De regio betreurt het teruglopende aantal toeristen, maar weet ook dat
haar vitale bananenindustrie aan het instorten is. Ze kijkt daarvoor evenwel
beschuldigend naar de VS, die zich verzetten tegen een voorkeursprogramma
van de Europese Unie. Maar ook de relatief hoge productiekosten spelen de
regio parten.

En dan is er Haïti. Edwin Carrington, secretaris-generaal van de
integratiebeweging uit Guyana, is voorzichtig positief. Aristide zal voor
het eerst als president naar Guyana reizen om er de Caricom-besprekingen bij
te wonen, en voor het eerst geldt Haïti als een volwaardig lid van de
Community.

Bovendien is de wurggreep waarin één van de armste landen van de wereld zich
bevindt, een beetje losser geworden onder de gezamenlijke, aanhoudende druk
van Caricom, de Organisation of American States (OAS) en Friends of Haiti,
een groepering van Westerse en Latijns-Amerikaanse landen. Zowel de
oppositie als de regering zijn daar blij mee, nu het land zich opmaakt om in
2004 zijn 200 jaar onafhankelijkheid van Frankrijk te vieren.

Maar het lijken druppels op een hete plaat. Er wordt nog steeds voor meer
dan 500 miljoen dollar ontwikkelingshulp - vooral uit de VS – geblokkeerd.
Washington meent dat de regering van Jean Bertrand Aristide de verkiezingen
van 2000 heeft vervalst en de oppositie en maatschappelijke bewegingen
monddood heeft gemaakt. VS- functionarissen meldden ook een hele reeks
executies, uitgevoerd door aanhangers van de regering. De slachtoffers zijn
volgens de VS meestal journalisten of leden van de oppositie.

Washington negeert de smeekbedes van de regio om de wurggreep te lossen.
‘Het land is tot een feitelijke stilstand gekomen’, zei minister Marc Bazan.
‘We hopen dat de Cariben ons uit de impasse kunnen helpen waarin we met de
Amerikanen zijn terechtgekomen.’

In Guyana zullen de leiders van de Cariben ook een rapport bestuderen over
de oprichting van een langverwacht Caribisch gerechtshof. De leiders willen
een fonds van 60 miljoen dollar bij elkaar krijgen om het gerechtshof in de
steigers te zetten en de werkingskosten van ten minste vijf jaar te dragen.
Intrest van het kapitaal zal worden gebruikt om rechters te betalen die het
gerechtshof draaiende moeten houden, zodat wordt gegarandeerd dat het
gerechtshof ongevoelig is voor politieke tussenkomst.

Een eerste schatting geeft aan dat er ten minste vijf miljoen dollar per
jaar nodig zal zijn om het hof behoorlijk te laten werken. Het hof is een
belangrijk onderdeel van de plannen om tot een eengemaakte markt over te
gaan. Het wordt het hoogste hof van beroep voor de verschillende landen en
de instantie die conflicten over handel en andere kwesties moet oplossen.
Een regionale vrijhandelszone moet volgens schema op volle toeren draaien in
2004, een jaar vóór de immense Free Trade Area of the America’s (FTAA)
hetzelfde doet.