Rellen steken stokje voor Zuid-Amerikaanse top in Bolivia

De presidenten zouden samen een akkoord tekenen rond de integratie van hun energie-infrastructuur in Tarija, een provincie met een sterke rechtse oppositie die ijvert voor regionale autonomie. Ze zouden ook de bouw van een gasverwerkende installatie inhuldigen en woningen aan arme gezinnen schenken die gebouwd zijn met steun van de Venezolaanse regering.

Maar in de laatste week voor het referendum op 10 augustus lopen de spanningen hoog op. Het referendum wordt beslissend voor het lot van president Morales, zijn vice-president en acht van de negen provinciegouverneurs in het land. Uit opiniepeilingen blijkt dat Morales zo’n 54 procent van de stemmen kan krijgen, een bestendiging van zijn verkiezingsoverwinning in december 2005.

Woelige week

Dinsdag viel een honderdtal betogers onder leiding van de lokale overheid een hotel aan waar vier journalisten van de Venezolaanse televisie logeerden. De rechtse betogers namen de apparatuur, paspoorten en persoonlijke bezittingen van de vier reporters af en trokken vervolgens op naar de luchthaven om de komst van de buitenlandse staatshoofden te verhinderen. Ze botsten er op de veiligheidstroepen die traangas moest gebruiken om ze uiteen te drijven.

“Een groep van zo’n 130 families verzet zich tegen het verlies van hun privileges”, zei Morales als antwoord op de rellen, die kaderen in een breder nationaal conflict rond de verdeling van de opbrengsten uit aardgas. Morales wil een deel van die sterk gestegen opbrengsten spenderen aan een pensioen voor alle Boliviaanse burgers.

Ook in de westelijke provincie Oruro brak dinsdag geweld uit tussen mijnwerkers en de politie. Daarbij kwamen twee mijnwerkers om en raakten dertig betogers gewond. Een woordvoerder van de regering bevestigde dat Morales zelf bij de planning van het politieoptreden betrokken was en dat de ordetroepen geen dodelijke wapens droegen.

Pensioenrechten

Sinds maandag hebben de mijnwerkers wegblokkades opgeworpen op de weg tussen Oruro en Cochabamba. Ze doen mee aan een nationale staking onder leiding van de grootste vakbond in het land, de Central Obrera Boliviana (COB), tegen de pensioenhervorming van Morales. De COB wil dat de overheid de private pensioenfondsen in het land overneemt en de pensioenen enkel uitbreidt naar mensen die een loon hebben verdiend in de formele economie. De overheid wil veel verder gaan en de pensioenrechten uitbreiden naar iedereen die gewerkt heeft, ook als zelfstandige of in de informele sector.

Morales staat vooral sterk in de westelijke hooglanden van Bolivia, waar de meerderheid van de Indiaanse bevolking woont. In de rijkere provincies in het oosten van het land, zoals Santa Cruz, Beni, Pando en Tarija winnen oppositiepartijen die ijveren voor onafhankelijkheid steeds meer terrein.