"Risico op vergissingen bij doodstraf Texas onaanvaardbaar hoog"

De beslissing wordt uitgelokt door de advocaten van John Edward Green Jr. Die wordt ervan beschuldigd in 2008 een 34-jarige vrouw te hebben doodgeschoten bij een overval. Hij is nog niet veroordeeld maar het openbaar ministerie kondigde al aan dat ze de doodstraf zou eisen.

De advocaten van Green hebben voor het eigenlijke proces een motie ingediend bij de rechter. Ze stellen dat de doodstraf ongrondwettelijk is omdat ze een onaanvaardbaar hoog risico creëert dat er onschuldige mensen worden geëxecuteerd.

Het zou Maurie Levin, hoogleraar rechten aan de Universiteit van Texas en expert in doodstraffen, niet verbazen als de rechter zou oordelen dat de doodstraf ongrondwettelijk was in Texas. Levin ziet een “substantiële basis in de bewijzen” van Greens advocaten.

Geen bescherming

Volgens de advocaten van Green is het risico op vergissingen in Texas groter dan elders. Zo zijn er voor een beklaagde geen juridische mechanismen om zich beschermen tegen vergissingen door ooggetuigen, tegen vergissingen bij forensisch bewijs en tegen incompetente advocaten bij de behandeling van een zaak in beroep. Voor de advocaten loopt het ook fout bij valse bekentenissen en is er een historiek van rassendiscriminatie bij de selectie van juryleden.

Op de hoorzitting morgen wordt onder meer het Innocence Project gehoord, een organisatie die al tal van terdoodveroordeelden vrij kreeg, vooral op basis van DNA-bewijs. Paul Cates, communicatieverantwoordelijke van het Innocence Project, verwijst onder meer naar de zaken van Claude Jones en Cameron Todd Willingham, die beiden werden geëxecuteerd in Texas.

“In het geval van Claude Jones heeft DNA-bewijs aangetoond dat cruciaal fysiek bewijs (een haarstaal) dat gebruikt was om hem aan de plaats van de misdaad te linken, niet van Jones was. Cameron Todd Willingham werd geëxecuteerd ook al liet een eminent wetenschapper die in brandstichting is gespecialiseerd, vóór de executie aan de gouverneur en het beroepshof weten dat de cruciale getuigenis van de brandstichtingexpert gebaseerd was op achterhaalde wetenschap over brandstichting.”

Ongrondwettelijk

Sinds 1976 werd een doodsvonnis in Texas twaalf maal tenietgedaan; in de hele VS gebeurde dat voor 139 mensen. Vier commissies die waren ingesteld door de Texaanse overheid, hebben formeel erkend dat er in de staat ernstige risico’s zijn op vergissingen bij veroordelingen.

Van de 464 mensen die in Texas zijn geëxecuteerd, behoorde 70 procent tot een minderheid, volgens cijfers van het Texaanse departement voor strafrecht.

John Paul Stevens, een gepensioneerde rechter van het Hooggerechtshof, schreef deze week in de New York Review of Books dat hij de doodstraf nu als ongrondwettelijk beschouwt.