Rode vlag over waterschaarste

Wereldwaterdag trekt dit jaar de aandacht met het belang van goed waterbeheer. Dat houdt veel in: van milieubescherming en ingrepen tegen klimaatverandering tot de evenwichtige verdeling van het beschikbare water tussen irrigatie, industrie en huishoudelijk gebruik.
De afgelopen eeuw is het waterverbruik meer dan dubbel zo snel gegroeid als de bevolkingstoename. Dat maakt een duurzaam beheer van de schaarse waterbronnen een uiterst belangrijke uitdaging, zegt Pasquale Steduto van de FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN. Steduto is momenteel ook voorzitter van VN-Water, een netwerkorganisatie van 24 VN-agentschappen en andere organisaties.
Tegen 2025 zullen 1,8 miljard mensen leven in landen of regio’s met absolute waterschaarste. Voor tweederde van de mensheid zal watervoorziening mogelijk onder druk staan, zegt de FAO. Nu al hebben mee dan een miljard mensen geen toegang tot schoon water en 2,6 miljard geen behoorlijke sanitaire voorzieningen.
De overgrote meerderheid van de landen heeft de beloftes van de Top voor Duurzame Ontwikkeling nog niet waargemaakt. Het geld dat de wereld over heeft voor water stagneert, zegt het VN-Waterrapport uit 2006 , ‘Water: A Shared Responsibility’.
De afgelopen jaren bedroeg de totale officiële ontwikkelingshulp aan de watersector gemiddeld drie miljard dollar per jaar. Slechts een klein deel daarvan,12 procent, bereikt de mensen die het meest in nood zijn, zegt VN-Water. Ook gaat slechts een tiende van het geld naar hulp bij het opstellen van waterbeheerplannen.
Ook de private investeringen in de watersector nemen af. Tijdens de jaren negentig besteedden bedrijven naar schatting 25 miljard dollar aan watervoorziening en sanitaire installaties in ontwikkelingslanden, vooral in Latijns-Amerika en Azië. Maar nu beginnen veel multinationale waterbedrijven hun ondernemingen in de ontwikkelingslanden af te bouwen. Ze doen dat vanwege de hoge politieke en financiële risico’s, zegt VN-Water.
De Unesco, de kinderorganisatie van de VN, schat dat de watersector jaarlijks miljoenen dollars verliest door politieke corruptie. De corruptie brengt de watervoorziening - vooral die aan de armen - in het gedrang. Een VN-waterrapport uit 2006. ‘Water: A Crisis of Governance’, geeft het voorbeeld van een peiling in India.
Ruim 40 procent van de ondervraagde Indiërs zei in die peiling de afgelopen zes maanden meer dan eens een “kleine smeergeldbedrag” te hebben uitgegeven om de meteropname te vervalsen. Niet het tekort aan water, maar onderwerpen als wanbeheer, corruptie en gebrek aan nieuwe investeringen zijn de voornaamste oorzaak van watertekorten, stelt dat rapport.
Als we doorgaan zoals we nu bezig zijn, zullen regio’s als zwart Afrika de Milleniumdoelstelling niet halen die vooropstelt dat tegen 2015 het aantal mensen zonder toegang tot drinkbaar water gehalveerd moet worden. Ook de andere doelstelling - de halvering van het aantal mensen zonder minimale sanitaire voorzieningen, wordt dan niet gehaald.