Roep om hervorming kiessysteem Guatemala wordt steeds sterker

Zondag kwamen de gepensioneerde generaal Otto Pérez Molina en zakenman Manuel Baldizón naar voren als de beste twee kandidaten tijdens de eerste ronde. Pérez Molina, van de rechtse Patriottische Partij, wordt beschuldigd van misdaden tijdens de burgeroorlog. De zestigjarige militair zou ook nauw gelieerd zijn aan machtige bedrijven en kondigt een politiek van de harde hand aan tegen het geweld in zijn land.

De 41-jarige zakenman Manuel Baldizón van de rechts-populistische Leiderspartij staat bekend om zijn polemische beloftes. Zo belooft hij de invoering van de doodstraf, een uniforme belasting van 5 procent op inkomsten en winsten en de deelname van het nationale voetbalteam aan het wereldkampioenschap.
Omdat geen van beide kandidaten de helft van de stemmen haalde, nemen ze het op 6 november tegen elkaar op in de tweede ronde.

Partijfinanciering

Naar aanleiding van de uitslag van zondag gaan steeds meer stemmen op om het kiessysteem grondig te hervormen.
De klachten stapelen zich op over partijen die miljoenen krijgen uit de privésector. Er wordt niet geïnvesteerd in de vorming van politieke leiders, die vaak terechtkomen in corruptieschandalen, schandalen die nooit onderzocht worden.

Guatemala is er in 1985 in geslaagd zijn verleden van staatsgrepen en dictaturen achter zich te laten met de afkondiging van een nieuwe grondwet die politieke mandaten nadrukkelijk beperkte. Dat blijkt niet te volstaan, zeggen experts nu. Het is de hoogste tijd om de democratie te versterken.

Zelfs Óscar Bolaños Parada, voormalig voorzitter van de Hoogste Kiesrechtbank, heeft zich in het debat gemengd. Hij pleit voor striktere normen voor de financiering van verkiezingscampagnes en voor de oprichting van nieuwe partijen.
Bolaños Parada zegt dat de Kiesrechtbank vandaag niet kan optreden omdat ze niet over de nodige wettelijke instrumenten beschikt. Hij waarschuwde ook “voor de politisering van de Kiesrechtbank en voor meningsverschillen tussen de magistraten.”

Hoogste opkomst

Volgens politiek analist Álvaro Pop hebben sommige partijen duidelijk meer uitgegeven in hun verkiezingscampagne dan wettelijk is toegelaten.
Zondag kwam 65 procent van de 7,3 miljoen kiesgerechtigden opdagen, dat is de hoogste opkomst sinds 1985.

Op de derde plaats eindigde Eduardo Suger van de rechtse Creo-partij. Mensenrechtenactiviste en Nobelprijswinnaar Rigoberta Menchú, de kandidaat van een coalitie van linkse partijen, haalde nauwelijks 3 procent van de stemmen.