Rumsfeld trekt buitenlandbeleid VS naar zich toe

Het rapport Erasing the Lines beschrijft de groeiende controle van het Pentagon over het uittekenen en verdelen van militaire hulpprogramma’s in Latijns-Amerika. Vorig jaar financierde het Pentagon al 57 procent van alle militaire training in de regio.

De VS geven in totaal ongeveer 2 miljard dollar steun aan Latijns-Amerika - waarvan ongeveer de helft sociaal-economische hulp en de andere helft militaire bijstand. Dat bedrag bleef sinds eind jaren vrij constant. Wat wel gestaag afneemt, is het gedeelte van de militaire steun waarover het ministerie van Buitenlandse Zaken haar zegje kan doen - en die dus moet voldoen aan de voorwaarden in verband met mensenrechten die het Amerikaanse parlement oplegt.

Er zijn veranderingen aan de gang, zonder publiek debat, die het ministerie van Buitenlandse Zaken wegduwen van de buitenlandse veiligheidssteun en die 40 jaar wetgeving over mensenrechten en democratie irrelevant maken, zegt Adam Isacson van het Centre for International Policy (CIP) in Washington.

Het CIP bracht het rapport - het slotrapport van een reeks over trends in Amerikaanse militaire programma’s in Latijns-Amerika - uit samen met het Washington Office on Latin America en de Latin America Working Group Education Fund.

De auteurs van het rapport maken zich grote zorgen over een wetsvoorstel dat het Pentagon 750 miljoen dollar zou geven om buitenlandse militairen en politiemensen te trainen en uit te rusten met minimale civiele controle. Het meeste geld gaat naar het Midden-Oosten en Azië, maar er komt ook een grote nieuwe financieringslijn voor Latijns-Amerikaanse strijdmachten die niet gebonden is aan een specifieke doelstelling.

Dit is een precedent, zegt Joy Olson, de directeur van het Washington Office on Latin America. We denken dat dit blijvende gevolgen zal hebben voor het buitenlandbeleid, en niet alleen in Latijns-Amerika.

Ook andere Latijns-Amerikaspecialisten maken zich ongerust over het feit dat het Pentagon steeds meer cavalier seul speelt in het buitenland. Men vraagt zich inderdaad af of het ministerie van Buitenlandse Zaken afstand doet van haar verantwoordelijkheden, zegt Michael Shifter van de Inter-American Dialogue, een Inter-Amerikaanse denktank voorgezeten door de voormalige Braziliaanse president Fernando Henrique Cardoso. Het is moeilijk voor (minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza) Rice om over haar engagement voor de democratie te spreken, als al dat geld via het Pentagon gaat. Of als de meest zichtbare minister in Latijns-Amerika niet zij is, maar (minister van Defensie Donald) Rumsfeld. Dat is een reëel probleem, gezien de groeiende anti-Amerikaanse gevoelens in de regio.

Een belangrijk gevolg van de groeiende invloed van het Pentagon is dat steeds meer sociaal-economische uitdagingen zoals jeugdbendes, drugstrafiek, immigratie en populisme als veiligheidsproblemen worden bestempeld. Als je dat doet, groeit ook de verleiding om veiligheidsdiensten in te zetten om ermee om te gaan, zegt Isacson. Als het belangrijkste werktuig dat je vasthoudt een immense hamer is, dan begint elk probleem op een nagel te lijken. Maar dat maakt het probleem veel, veel erger. (ADR/MM)