Rusland misbruikt gastarbeiders

“Bouwvakkers komen naar Rusland om er een degelijke job te vinden, maar ze worden geconfronteerd met geweld en exploitatie”, zegt Jane Buchanan van Human Rights Watch (HRW), de auteur van het rapport  Are You Happy to Cheat Us?’ Exploitation of Migrant Construction Workers in Russia. “Rusland zou rigoureuze hervormingen moeten doorvoeren om de gastarbeiders in de bouw te beschermen tegen die ernstige mensenrechtenschendingen.”

Geen contract

De ingeweken bouwvakkers getuigden tegenover HRW hoe hun werkgevers in Rusland beloftes rond salaris en omstandigheden niet nakomen. In de plaats daarvan houden ze loon in en dwingen ze de arbeiders tot lange uren. Er is sprake van fysiek misbruik, miserabele leefomstandigheden op de werven en onveilige werkomstandigheden. 
Volgens HRW had vrijwel geen enkele geïnterviewde gastarbeider een contract, nochtans een vereiste onder de Russische wetgeving. Het ontbreken van een contract maakt de migranten kwetsbaar voor misbruiken en verhoogt de drempel om hulp te zoeken bij officiële instanties.
De meeste bouwvakkers zijn afkomstig uit voormalige Sovjetstaten en zijn op zoek naar een uitweg uit armoede en werkloosheid. De meeste komen Rusland binnen zonder geldig visum. Een arbeider uit Kirgizië, die verantwoordelijk was voor een groep van veertig bouwvakkers een universiteitsgebouw in Moskou, zegt dat ze erg onregelmatig betaald werden. “Veel arbeiders gingen weg toen we niet betaald werden, maar wij hadden het geld nodig en dus bleven we.”
De mannen kregen te horen dat ze in één keer betaald zouden worden als het werk gedaan was. Toen ook dat niet gebeurde, bleven de arbeiders op de site wonen in de hoop betaald te worden. In december gaf de arbeider uit Kirgizië  het op en keerde hij terug naar zijn land. De aannemer is hem en zijn arbeiders nog zo’n 33.000 euro schuldig.

Persistent

“Dit soort misbruik is zo persistent dat veel arbeiders vaak maanden werken in de hoop betaald te worden”, zegt Buchanan. “Ze beseffen dat hun kansen op een loon bij een andere werkgever niet veel groter zijn.” In sommige gevallen blijven de arbeiders ook omdat hun werkgever in het bezit is van hun paspoort, of omdat ze fysiek mishandeld worden als ze weigeren verder te werken.
Volgens de Wereldbank heeft Rusland de op een na grootste migrantenpopulatie ter wereld, na de VS. Ongeveer 80 procent van de migranten is afkomstig uit voormalige Sovjetrepublieken. Bijna 40 procent van de gastarbeiders zoekt werk in de bouwsector, die slecht gereguleerd is. De gastarbeiders hebben een aanzienlijke impact op de economieën van zowel Rusland als hun thuislanden. Ze zijn goed voor naar schatting 9 procent van het Russische bruto binnenlands product en stuurden volgens de cijfers van de Wereldbank in 2006 meer dan 8,8 miljard euro naar huis.
Het onderzoek van Human Rights Watch is niet het enige dat de miserabele omstandigheden van de gastarbeiders in Rusland aan de kaak stelt. In 2006 kwam de internationale arbeidsorganisatie ILO al tot dezelfde conclusie, en in 2008 legde ook de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) de vinger op de wonde.