Rwandese gorillas krijgen extra bescherming

De 380 gorilla’s in het park zijn van onschatbare waarde: wereldwijd zijn er nog maar 650 van de uitzonderlijk mooie dieren in leven. Sommige omwonenden van het park zien de gorilla’s echter vooral als een wandelende biefstuk. De groeiende nood aan land en voedsel drijft mensen ertoe om in het nationale park op jacht te gaan naar ‘bushmeat’. Ook professionele stropers laten zich niet onbetuigd.

“Laten we eerlijk zijn: er was geen andere oplossing”, zegt Rosette Rugamba, de directeur van ORTPN, de overheidsdienst die de nationale parken in Rwanda beheert. “We zijn er van overtuigd dat onze sensibilisering de bevolking er op den duur wel van zal overtuigen om hun ecologische omgeving te beschermen.”

De nood aan landbouwgrond in het dichtbevolkte vulkaangebied doet de druk op de gorillapopulatie sterk toenemen. “Een deel van het park wordt vernield door gemeenschappen die op zoek zijn naar water en weides. Dat heeft ervoor gezorgd dat een groot deel van het bamboewoud verloren is gegaan”, legt Rugamba uit.

De gorilla zal het als bedreigde soort niet redden zonder het ‘Parc national des volcans’. Het nationaal park is één van de voornaamste toeristische troeven voor Rwanda. Het Britse ministerie van Internationale Ontwikkeling ondersteunt het Afrikaanse land sinds 2003 met de uitbouw van de faciliteiten in en rond het park. Dankzij dat geld wordt nu een groot driesterrenhotel gebouwd in het centrum van het park en krijgt het personeel een opleiding in hotelmanagement en toerisme.

De arme boeren rond het park zijn niet echt tevreden met het vooruitzicht van een volledig afgesloten park. “Ze hebben een zondebok nodig”, zegt Venant Habyarimana, een aardappelboer uit het district Musanze, ten noorden van het park. “Wij boeren hebben altijd in vrede geleefd met die dieren. Waarom gaan ze ons nu verjagen van het land? Wij hebben niks te maken met die vreselijke strooppraktijken.”

Het conflict tussen mens en gorilla heeft structurele oorzaken in het Parc National des Volcans. De bosrijke bergketen bevindt zich in één van de meest vochtige gebieden van Rwanda. De vruchtbare grond trekt veel boeren aan. De rurale bevolkingsdichtheid is hier één van de hoogste ter wereld.

De bevolkingsdruk legt onvermijdelijk een hypotheek op de toekomst van de gorilla’s. In 1968, toen Rwanda met een economische crisis kampte, werd meer dan een derde van het park uitgeroepen tot landbouwgebied. Tien jaar geleden was het Parc des Volcans nog 340 vierkante kilometer, vandaag is die oppervlakte gekrompen tot 125 vierkante kilometer.

In juni 2005 werd een grootse campagne gelanceerd om geld in te zamelen voor het behoud van de gorilla’s. Tot dusver werd ongeveer 1,5 miljoen dollar ingezameld.