Saddam en Bin Laden gaan Madonna achterna

Tiéké Garba, een jonge Nigeriaan die al drie jaar in Dakar woont, leurt
elke dag langs de straten van de Senegalese hoofdstad met stickers. Bin
Laden kost 200 CFA (30 eurocent) per stuk. Bin Laden blijft niet lang. Hij
verkoopt goed, beter dan Madonna, zegt Tiéké. In Senegal, Niger, Mali en
Kameroen gaat Bin Laden al een tijdje mee. Maar in kapsalons, boetieks,
ateliers, taxi’s en privé-bussen vind je nu ook Saddam terug. Het besnorde
portret van de Iraakse president siert sinds kort horloges en armbanden.
Als ik een foto van Bin Laden zie, neem ik de tijd om hem in me op te
nemen, want die man is een held, zegt Aliuone Badaa Diéne, een jonge
bedrijfsleider die werkt voor een financiële instelling in Dakar. De
moslimwereld heeft nood aan moedige mensen zoals hij en Saddam. Mensen die
het been stijf houden tegen Amerika, die de flik van de wereld wil spelen.

Net als in de VS worden de seculiere staatsleider/dictator en de
fundamentalistische terrorist in één adem genoemd. Alleen staat het duo
hier niet voor massavernietiging, eerder voor een eervolle strijd. Voor
Afrikaanse moslims als Diéné zijn Osama en Saddam iconen van verzet.
Saddam is een dictator, maar hij lijkt nu een held omdat George Bush hem
zonder rechtvaardige reden de oorlog wil verklaren. Het is die
onrechtvaardigheid die het ethisch bewustzijn en het heroïsme wakker maakt
in elke Afrikaan, beweert Malick Ndiaye, professor sociologie aan de
universiteit Cheikh Anta Diop in Dakar.

De posters, stickers en gadgets worden vooral ingevoerd uit Lagos. Eerder
haastwerk dan geniale propaganda, zo blijkt uit de slechte kwaliteit van de
druk en uit de spelfouten. Op verschillende stickers wordt het idool
vereerd als Bin Ladens. Ook Senegalese bedrijven spelen handig in op de
gekrenkte moslimtrots. Een verdeler van thee schrok er niet voor terug om
de Iraakse dictator te gebruiken als merknaam. Miljoenen Senegalezen,
Malinezen en Mauretaniërs kunnen nu hun dorst lessen met een kopje ‘Thé
Saddam.

In Mauritanië, toch een officiële islamitische republiek, durft niemand de
portretten van Saddam of Bin Laden op te hangen. Maar volgens een
Mauritaans journalist heeft le petit peuple wel een hang naar het duo. De
intellectuelen en de politici houden zich op de vlakte en blijven er
discreet over.

In Nigeria kan Bin Laden dan weer open en bloot vereerd worden. Gelukkige
vaders aarzelen niet om hun zoontjes ‘Osama’ te dopen, als teken van
sympathie voor de leider van Al-Qaeda. In Kano, de regionale hoofdstad van
het door de sharia geregeerde noorden, werden er sinds 11 september 2001
heel wat Osama’s geboren. De grootste materniteit in Kano maakte in een
persmededeling bekend dat ten minste zeven op tien borelingen de naam
Osama dragen.

Op politiek vlak blijft de verering van het duo Saddam-Bin Laden nog binnen
de perken. Op 21 februari vond in Dakar een demonstratie plaats om steun te
betuigen aan Saddam Hoessein. Verschillende wijkverenigingen en zelfs
mensenrechtengroepen gingen in op de oproep van de islamitische ngo Jamra.
Op de spandoeken kwam de slogan Bush, Hitler, één strijd telkens terug.
Er kwam slechts een 3000-tal mensen op straat. Maar als de invloedrijke
kaliefen hun schouders onder de oproep van Jamra hadden gezet, was de
opkomst allicht veel hoger geweest.