Satellieten brengen ontbossing Peruaans Amazonewoud in kaart

“De bescherming van Peruaanse natuurgebieden schijnt goed te werken”, zegt Greg Asner, de directeur van het Carnegie Airborne Observatory van de universiteit van Stanford in de VS-staat Californië. De onderzoekers stelden vast dat er tussen 1999 en 2005 in Peru 127.700 hectare bos per jaar verdween, waarvan slechts twee procent in natuurgebieden.
In het ongeveer vier miljoen hectare grote Braziliaanse Amazonewoud gaat elk jaar 2 tot 2,4 miljoen hectare bos verloren, waarvan 10 procent in natuurgebied, zo bleek uit eerder satellietonderzoek in Brazilië. Volgens Asner komt dat omdat de Peruaanse bossen minder makkelijk toegankelijk zijn en omdat Peru al langer een nationaal bosbeleid heeft met concessies voor kapbedrijven.
Uit de satellietbeelden blijkt niettemin dat de ontbossing in Peru vooral mogelijk wordt gemaakt door de aanleg van wegen voor legale kapactiviteiten. 86 procent van de schade aan de wouden was geconcentreerd rond de houthakkersstad Pucallpa en haar toegangswegen. 23 procent van de verdwenen bossen lagen aan de Inter-oceanische Snelweg die de Atlantische Oceaan verbindt met de Stille Oceaan.
“Wegen en ontbossing zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden”, zegt Asnar. De schade rond Pucallpa is volgens hem te verklaren door het feit dat kapbedrijven met een legale concessie vaak ook illegaal aan de slag gaan in de nabijgelegen wouden. Ze gaan daarbij op zoek naar het “rode goud”, het mahoniehout dat in het Peruaanse Amazonewoud nog in commercieel interessante hoeveelheden te vinden is.
De Amerikaanse onderzoekers willen van de satelliettechnologie een softwarepakket maken dat Peruaanse ambtenaren, milieubeschermers en academici kunnen gebruiken en aanvullen op hun eigen computer. Asner gelooft dat het systeem kan worden toegepast in elk tropisch land en wil het voorstellen op de volgende onderhandelingsronde over het Kyotoprotocol tegen de uitstoot van broeikasgassen, in december op het Indonesische eiland Bali.
Een accuraat systeem om de omvang van de nog resterende bossen te meten en de ontbossing in kaart te brengen is een voorwaarde voor de creatie van zogenaamde “koolstofmarkten”. Met name Brazilië is voorstander van een systeem waarbij het projecten tegen ontbossing kan verkopen als bonuspunten aan landen die in het kader van het Kyotoprotocol hun uitstoot van broeikasgassen willen terugdringen.
Brazilië is de op drie na grootste producent van broeikasgassen door ontbossing. De Wereldbank kondigde onlangs een project van 250 miljoen dollar aan om tropische landen als Brazilië aan te moedigen hun bosbestanden intact te houden. Het afremmen van ontbossing is niet alleen goed voor het klimaat, het gaat ook erosie tegen en behoudt de biologische diversiteit.