Saudi-Arabië wil Russische wapens

Volgens het Russische persbureau Itar-Tass bereidt Rusland zich voor op het eerste grote defensiecontract met Saudi-Arabië. Het streng islamitische en naar eigen zeggen anticommunistische en pro-westerse Saudi-Arabië kocht sinds 1950 voor 80 miljard dollar aan wapens van de Verenigde Staten.

Het Saudische besluit om uit te kijken naar een andere wapenleverancier, komt op het moment dat Washington de militaire relatie met het Saudi-Arabië heeft afgezwakt. Zesduizend Amerikaanse militairen die gestationeerd waren in Saudi-Arabië, vertrokken onlangs naar buurland Katar.

Er bestaan spanningen in de relatie tussen Amerika en Saudi-Arabië, zegt Natalie J. Goldring, directeur van het Programma voor Veiligheidsstudies van de Universiteit van Georgetown. Het is echter meer een kwestie van politiek dan van militair belang. Het Saudische leger is voor het belangrijkste militaire materieel en militaire training afhankelijk van Amerika, zegt Goldring.

Volgens defensiespecialist Tom Baranauskas van Forecast International in Connecticut, kopen de zes landen van de Samenwerkingsraad voor de Golf (GCC) - Saudi-Arabië, Katar, Bahrein, Oman en de Verenigde Arabische Emiraten - steeds vaker wapens uit Rusland. Het zou dan onder meer gaan om raketsystemen voor luchtverdediging.

De GCC-landen werken aan de integratie van hun commando- en controlesystemen als reactie op de dreiging van Iran, zegt hij. De deal met Rusland past misschien in die ontwikkeling. De Saudi’s willen een luchtverdedigingssysteem dat aansluit bij systemen als de S-300 van de Emiraten.

Baranauskas zegt dat ook de Saudische Nationale Garde voor 900 miljoen dollar nieuw materieel krijgt. Daarvoor lopen onder meer onderhandelingen voor de koop van duizend Amerikaanse pantservoertuigen en tweehonderd Spaanse BMR-600-pantservoertuigen (APC’s).

Voor zover ik weet is die overeenkomst nog niet rond en me goed voorstellen dat de Saudi’s uiteindelijk toch Russische pantservoertuigen kopen, vooral omdat ze bestemd zijn voor een paramilitaire organisatie als de Nationale Garde. De kans bestaat wel dat het moderniseringsprogramma financieel gesteund wordt door de VS, en in dat geval wordt het problematisch materieel uit Rusland te halen, zegt Baranauskas.

De modernisering van de Nationale Garde omvat ook de artillerie. Daarvoor is nog geen contractant benaderd.

De nieuwsdienst Middle East Newsline in Abu Dabi meldde recent dat Rusland in 2004 al gepantserde legertrucks heeft geleverd aan Riyad. De huidige onderhandelingen zouden betrekking hebben op zwaarder materieel, zoals vliegtuigen, gevechtstanks en luchtverdedigingssystemen.

Saudi-Arabië heeft al jaren een defensiebudget van gemiddeld 19 miljard dollar (ruim 14 miljard euro) per jaar. De stijgende olieprijzen (van 40 dollar per vat in 2004 naar 55 dollar vorige week), kunnen dat budget echter nog verhogen.

Dat Rusland graag wapens wil leveren aan Saudi-Arabië is niet nieuw. Tot nu toe kwam er in de praktijk echter weinig van, zegt Goldring. Momenteel zijn de VS nog steeds de grootste wapenleverancier in het Midden-Oosten.

De belangrijkste Russische klanten in de regio zijn Algerije, de Verenigde Arabische Emiraten en Jemen. Zij kochten de afgelopen vier jaar elk voor ongeveer 400 miljoen dollar Russische wapens. In dezelfde periode sloot Amerika contracten af ter waarde van 7,1 miljard dollar met de Emiraten, voor 6,2 miljard dollar met Egypte, voor 5,1 miljard met Israël en voor 2,7 miljard met Saudi-Arabië.

In de nabije toekomst zal Amerika de belangrijkste wapenleverancier in het Midden-Oosten blijven, zegt Goldring. Volgens de Congressional Research Service (CRS) in Washington, zorgde Amerika de afgelopen jaren voor 75 procent van de wapenleveranties in de regio. Rusland was goed voor 10 procent. Tussen de 75 en 80 procent van de Russische wapenexport gaat naar India en China. (JS/PD)