Senegalese rijstboeren ruiken hun kans

Het is ramadan en dus is er van rijstschaarste even geen sprake in Senegal. Toch besloot de regering in augustus haar rijstbeleid drastisch om te gooien: de jaarlijkse subsidie van 9,5 miljard cfa (14,5 miljoen euro) voor de invoer van rijst uit Azië werd afgeschaft ten voordele van steun aan de lokale rijstboeren. Daarmee wil Senegal een einde maken aan de artificiële schaarste die sinds juni was ontstaan omdat importeurs speculeerden op een stijging van de rijstprijs.
De reactie van Moustapha Tall, een van de grootste rijstimporteurs, liet niet op zich wachten: “Door die maatregel zullen de mensen de reële marktprijs moeten gaan betalen, te weten ongeveer 400 tot 500 cfa per kilogram”. Tall zat er niet naast. De prijs van gebroken geparfumeerde rijst uit Azië, de variëteit waarop de Senegalezen verzot zijn, is gestegen van 270 cfa per kilogram begin dit jaar tot het door hem voorspelde niveau.

Verslaafd aan import

Senegal is een land dat zelf relatief weinig rijst produceert, maar er wordt bij elke maaltijd wel rijst gegeten. Sinds de onafhankelijkheid vijftig jaar geleden voert Senegal massaal rijst in uit Azië. Tussen 1995 en 2005 verdubbelde de import van 400.000 tot 800.000 ton per jaar. De rekening is intussen gestegen tot 150 miljard cfa (ruim 228 miljoen euro). Die importafhankelijkheid heeft Senegal volgens minister van Landbouw Hamath Sall een groeivertraging van 2,5 procentpunt gekost.
Door de hoge transportkosten en het wegvallen van de subsidies is de lokale Senegalese rijst voor het eerst sinds lang 20 tot 40 procent goedkoper geworden dan de import. De Senegalezen hebben lange tijd hun neus opgehaald voor de rijst van hun landgenoten: “te lang, te kleverig en zonder smaak”.
“Sinds vorig jaar is de wind aan het keren”, zegt Korka Diaw, een rijstkweekster uit Rosso 350 kilometer ten noorden van Dakar. “De importeurs uit de hoofdstad zijn al onze stocks komen opkopen.”

Senegalvallei leeft op

De boeren uit de vallei van de Senegalrivier beginnen de vruchten te plukken van de investeringen van de voorbije jaren. Sinds kort krijgen ze een duwtje in de rug van de overheid, die mest, pesticiden en klein landbouwmaterieel voor 50 tot 70 procent subsidieert. Ze halen nu twee oogsten per jaar binnen en hebben de productiviteit verhoogd van 4,5 ton per hectare tien jaar geleden tot zes ton per hectare nu.
Het rijstareaal is sinds 2000 verdubbeld, van 30.000 tot 60.000 hectare. Op het einde van de wintercampagne wordt een oogst van 160.000 ton witte rijst verwacht. Die komt bij de 60.000 ton van de zomeroogst die al is verkocht aan de rijsthandelaars. De Senegalvallei telt intussen een honderdtal boerenorganisaties die werken in het kader van programma’s gefinancierd door de overheid of buitenlandse hulpagentschappen.
De lokale rijst is aan een opmars bezig, maar de weg naar de zelfvoorziening blijft erg lang. De Senegalezen eten bijna een miljoen ton rijst per dag. En dan is er nog de moeilijke strijd om de smaakpapillen van de Senegalezen, die weigerachtig blijven staan tegen graanproducten van eigen bodem.