Slechte betalers ruïneren Ivoriaanse katoensector

Katoen zaaien kan in het noorden van Ivoorkust tot ongeveer 10 juli. Boeren die hun velden niet bemesten en geen pesticiden achter de hand houden, weten dat ze straks veel minder zullen oogsten dan hun concurrenten. En dus wacht iedereen voorlopig met zaaien. De onzekerheid treft veel mensen: ongeveer een miljoen Ivorianen is afhankelijk van de katoensector. Het overgrote deel van hen leeft in het noorden van het land.

Traditioneel zijn het de katoenmaatschappijen die de boeren kunstmest en bestrijdingsmiddelen leveren. Maar de leveringen van vier van de vijf maatschappijen die het West-Afrikaanse land telt, laten op zich wachten. De katoenopkopers moeten de producenten nog 24 miljoen euro betalen voor de oogsten die ze de afgelopen vier jaar ontvingen. Daarnaast hebben de katoenmaatschappijen ook schulden bij de ondernemingen bij wie ze kunstmest en bestrijdingsmiddelen kopen. Die bedrijven willen geen nieuwe voorraden leveren zolang hun oude facturen niet zijn betaald.

De katoenmaatschappijen zitten in een vicieuze cirkel, want doordat ze de boeren maar met grote vertragingen voor hun oogsten betalen, krijgen ze steeds minder katoen binnen. Veel Ivoriaanse katoenboeren verkopen hun oogst liever in het buitenland, omdat ze daar baar geld voor hun katoen krijgen.

Tussen 2002 en 2006 haalden de Ivoriaanse katoenmaatschappijen maar 82.000 ton katoen op in plaats van de 300.000 ton die ze hadden verwacht, rekent Dossongui Diabaté voor, directeur coöperaties en krediet van de Société industrielle cotonnière des savanes, een vereniging van katoenboeren die zelf katoen zijn gaan verwerken. De rest - 218.000 ton - hebben de boeren volgens hem in Mali en Burkina Faso verkocht. Daar krijgen ze amper 160 euro per ton, maar dat geld hebben ze wel meteen. De Ivoriaanse katoenmaatschappijen bieden minstens 285 euro per ton, maar op krediet.

Het Ivoriaanse ministerie van Landbouw heeft zich garant gesteld voor de betaling van de schulden van de katoenmaatschappijen aan de leveranciers van meststoffen en bestrijdingsmiddelen. En de regering heeft alvast 7 miljoen euro uitgetrokken om achterstallige facturen te helpen wegwerken en op die manier de volgende katoenoogst te redden. Tegelijk heeft het ministerie van Landbouw de opdracht gekregen de katoensector in het land te hervormen.

Daarmee zijn sommige katoenboeren al druk zelf bezig. Volgens Ali Zerbo, een handelaar op de markt van Korhogo in het noorden van Ivoorkust, halen ondernemende katoenboeren nu zelf kunstmest uit Abidjan, de hoofdstad van het land. Ze kopen rechtstreeks in bij de leveranciers waar ook de katoenmaatschappijen klant zijn, smokkelen de waar naar de katoengebieden en verkopen die daar duidelijk goedkoper dan de katoenmaatschappijen. Anders dan die maatschappijen vragen ze wel contante betaling. Ambulante verkopers fungeren als tussenhandelaars, waardoor de meststoffen tot in de kleinste dorpen raken. (PD/ADR)