Slechte IMF-student krijgt toch pluim

De Economische Commissie voor Latijns-Amerika (ECLAC) weigerde tijdens haar jaarlijkse bijeenkomst, eergisteren in Santiago, Chili de mantel uit te vegen. Het land werd er een voorbeeld van soliditeit genoemd temidden een recessie die tegen 31 december in de regio een negatieve economische groei van een half procent zal hebben geëist.

Het was Patricio Aylwin, de eerste president sinds Pinochet in 1990 baan ruimde, die het IMF-recept in de wind sloeg en een politiek akkoord bereikte om de belastingen te verhogen om sociale programma’s te bekostigen. Opvolger Eduardo Frei Ruiz-Tagle slaagde erin het belastingbeleid nog wat te versterken. Wat aanvankelijk bedoeld was als overgangsmaatregel, gold na verloop van tijd als financiële steunpilaar voor sociale hervormingen. Zo werd eindelijk het secundair onderwijs gratis gemaakt.

Volgens ECLAC-voorzitter José Antonio Ocampo is het de verdienste van president Lagos dat het fiscale beleid van de centrumlinkse regering van de Concertación por la Democracia al die jaren stand heeft gehouden en nog is versterkt. En ondanks de knieval voor het IMF, is Lagos is eigenlijk wel trots: Tijdens deze regeerperiode hebben we een wet tegen belastingontduiking kunnen laten goedkeuren. De belastingontduiking is afgenomen van 25 tot 18 tot 20 procent. Dat is lovenswaardig, maar voldoet nog niet - in Europa tikt de belastingontduiking af op gemiddeld 11 procent, aldus Lagos.

De meeropbrengsten voor de belastingontvangers moeten volgens de regering naar Sociale Zaken gaan om de zware armoede te bestrijden. Zo’n 220.000 Chileense gezinnen leven in armoede, 56.000 van hen ontvingen dit jaar steun van een ‘Sociaal Initiatief’ Lagos zegt hen allemaal te willen bereiken vóór zijn ambtstermijn afloopt in 2006.

Het Initiatief wil niet louter geldelijke steun verlenen, maar basisbehoeften bevredigen als voeding, onderwijs en huisvesting. Zo is in speciale schoolbeurzen voorzien voor arme kinderen. Volgens Lagos draagt dat veel meer bij aan de burgerparticipatie dan het idee van de rechtse oppositie, die de arme gezinnen directe subsidies wil uitkeren. Ook Lagos’ tewerkstellingsbeleid wordt door de conservatieven op scepsis onthaald. Zij vinden dat hij te veel ingrijpt in de normale marktmechanismen.

Toch prijst ECLAC-voorzitter José Antonio Ocampo het anticyclische beleid van de Chileense overheid, dat sinds 1994 als een ijsbreker door de internationale crisis vaart. Al bleef dit jaar de Chileense groei van het bruto binnenlands product (BBP) van 1,8 procent achter bij Peru (4,5), de Dominicaanse Republiek (4,0), Ecuador (3.4), Costa Rica (2.8) en Bolivia en Guatemala (2,0), de ECLAC is van oordeel dat de Chileense economie het best voorbereid is op een nieuwe groeicyclus en in 2003 zijn leidersrol zal herwinnen in Latijns-Amerika en de Cariben. De regionale vertegenwoordiging van de Verenigde Naties bevestigt dat Chili in 2003 een groei van het BBP met 3,5 procent mag verwachten, tegenover een gemiddelde van 2,1 procent bij de anderen.

Lagos beklemtoont dat zijn sociaal beleid standhoudt tijdens de ergste economische crisis in 40 jaar. Het is de eerste keer dat de VS, Europa en Japan het samen moeilijk hebben en elkaar niet meer op gang kunnen trekken. Toch groeien wij met twee percent, in een omgeving die dit jaar slechts één percent haalt.