Sleepnetten bedreigen soortenrijkdom oceaanbergen

De bodem van de oceanen is bezaaid met bergen van vulkanische oorsprong die bekend staan als de ‘oases’ van de diepzee en een ideale habitat vormen voor de evolutie naar nieuwe soorten. Ze zijn meestal bedekt met koraal en huisvesten vele soorten die nergens anders voorkomen. Van de naar schatting 14.000 tot 50.000 oceaanbergen is minder dan een procent ooit bestudeerd. Volgens de voorzitter van het Amerikaanse Marine Biology Conservation Institute is over de bergen minder bekend dan over het Marsoppervlak, maar staat wel vast dat ze in toenemende mate worden bedreigd door visvangst met sleepnetten die over de oceaanbodem ploegen (‘bottom trawlers’). Ongeveer de helft van de bergen liggen in internationale wateren en worden totaal niet beschermd.

De studie ‘Seamounts: Biodiversity and Fisheries’ is de meest omvangrijke studie ooit gemaakt over het onderwerp, en besluit dat de vissoorten die bij oceaanbergen voorkomen veel kwetsbaarder dan andere vissen. Bodemsleepnetten breken het kwetsbare koraal en roeien de vissen op enkele jaren tijd uit, zo stelt professor Daniel Pauly, die als hoofd van het Visserijcentrum van de University of British Columbia in Canada een internationale groep onderzoekers bijeenzocht voor de studie. Zelfs na tientallen jaren herstelt het visbestand zich niet.

De wetenschappers stelden hun onderzoek voor tijdens de informele VN-bijeenkomst over oceanen die van 7 tot 10 juni plaatsvindt in New York. De alarmerende berichten werden bevestigd door een andere nieuw rapport: het ‘High Seas Bottom Trawl Fisheries and their Impact on Biodiversity’ van Matthew Gianni, een voormalige visser die zich op onderzoek is gaan toeleggen. Gianni berekende dat de bevissing met sleepnetten in open zee jaarlijks dan 300 tot 400 miljoen dollar opbrengt, of niet meer dan een halve procent van de winsten van de wereldwijde visvangst. Het gaat volgens hem slechts om honderd tot tweehonderd schepen, vrijwel uitsluitend uit Spanje, Rusland, Portugal, Noorwegen, Estland, Denemarken, Japan, Litouwen, Ijsland, Nieuw Zeeland en Letland. Alleen Noorwegen zou inspanningen hebben gedaan om het gebruik van de netten in diepzee te beperken.

Milieuorganisaties waaronder Greenpeace International grijpen de nieuwe bevindingen aan om de VN op te roepen een moratorium op sleepnetten in te stellen. Ze geloven dat de netten met stalen nagels en zware rollers die over de oceaanbodem worden gesleept tot 95 procent van de koralen in diepe wateren vernietigen. De voorbije 50 jaar hebben we al negen tiende van de roofvissen uitgeroeid - nu flirten we met een wereldwijde catastrofe, zegt Karen Sack van Greenpeace International. (ADR/PD)