Sloppenwijkbewoners nemen heft in eigen handen

Zowel in Zuid-Afrika als in Bombay zijn het de sloppenwijkbewoners zelf die in nieuwe partnerschappen met de overheid aan de opwaardering van hun wijk werken. In tegenstelling tot vroeger komt het initiatief van de bewoners zelf. “Er bestaan al jaren federaties van bewoners van sloppenwijken die de belangen van de inwoners behartigen, maar in plaats van bij de overheid te smeken om huizen, land, water en sanitaire voorzieningen, pakt deze generatie het anders aan. Ze zijn zelf projecten gaan opzetten om huizen te bouwen en gemeenschappelijke toiletten neer te zetten. Pas toen ze al bezig waren, hebben ze de overheid gevraagd om hen te steunen”, zegt stedenbouwkundige David Satterthwaite van het Internationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Londen.

De Nationale Sloppenbewonersbeweging van India was de eerste die met een dergelijk project startte. “Het valt nog af te wachten of de rest van de wereld hun voorbeeld volgt”, zegt Satterthwaite. De regering van Malawi heeft alvast aangekondigd het huizenproject van de Daklozenfederatie van Malawi te steunen. Ook in Ghana en Kenia spreken slumbewoners met verschillende federaties. De gesprekken vinden meestal plaats op het niveau van de steden zelf, bijvoorbeeld in Durban, Windhoek en veel steden in Thailand en India. “Maar er is meer nodig dan alleen maar luisterbereidheid”, waarschuwt Satterthwaite.

Internationale donoren zijn niet zo tevreden met de duizenden kleine initiatieven van de sloppenwijkbewoners. “Internationale donoren moeten leren praten en luisteren naar de inwoners van de sloppenwijken om hun noden beter in te schatten. Waar mogelijk moeten ze de initiatieven steunen. Daar is echt niet zoveel geld voor nodig”, zegt Satterthwaite.

Al in 1976 verbonden de staats- en regeringsleiders van verschillende landen op een internationale top in Vancouver zich ertoe om het probleem van de sloppenwijken en de toenemende verstedelijking aan te pakken. “Leidende figuren uit de sloppenwijken waren ook aanwezig, maar werden niet toegelaten te spreken op de officiële sessies. Vandaag eindigt in Vancouver een internationaal forum over het thema. “Om te zien wat gewerkt heeft, maar vooral wat niet gewerkt heeft”, zegt Satterthwaite.

Er leven steeds meer mensen in steden, vaak in beroerde omstandigheden. Naar schatting 900 miljoen mensen wonen in overbevolkte buurten waar er geen of onvoldoende toegang is tot water en sanitaire voorzieningen. (SV/PD)