Smog dreigt groene Olympische Spelen te verpesten

Vorige maand konden de inwoners van Peking maar genieten van 11 zogenaamde ‘blauwe hemeldagen’. De rest van de maand werden de maximumnormen voor luchtvervuiling telkens weer overschreden. Het record van januari is de zoveelste tegenslag voor de autoriteiten van Peking, die alles op alles zetten om de Chinese hoofdstad kraaknet en groen te maken tegen de start van de Olympische Spelen.

Peking tuimelde in 2005 van de vierde naar de 15de plaats in de ranglijst Meest Leefbare Steden van de Horizon Group, een Chinees onderzoeksbureau. In een rapport van de het European Satellite Agency in september vorig jaar werd Peking gekapitteld als de wereldrecordhouder inzake stikstofdioxide in de lucht. Sinds 1996 is de aanwezigheid van dat gas, dat schadelijk is voor de longen, toegenomen met 50 procent. En begin november raadde het Bureau voor Milieubescherming van Peking de inwoners van de stad aan om binnen te blijven. Het niveau van kleine stofdeeltjes had het gevaarlijke niveau bereikt van 300 microgram per kubieke meter.

Het stadsbestuur valt niks te verwijten. Zes jaar geleden startte de regering van Peking de campagne ‘Verdedig de blauwe hemel’ - een indrukwekkend arsenaal van maatregelen om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren. Sinds 2000 werden meer dan duizend vervuilende bedrijven en krachtcentrales uit de metropool verbannen. Loodhoudende benzine werd verboden. Gezinnen en bedrijven schakelden van steenkool over op aardgas, dat veel minder vervuilend is. Vorig jaar werden 4000 oude bussen en 30.000 vervuilende taxi’s vervangen door voertuigen die beantwoorden aan de nieuwe Chinese uitlaatnormen. Tegen 2010 moeten alle voertuigen beantwoorden aan die normen, die vergelijkbaar zijn met de Europese standaarden.

Ondanks alle inspanningen blijft de lucht boven Peking vuiler worden. De media en de milieugroepen steken het doorgaans op het feit dat de Olympische Spelen Peking herschapen hebben in één grote bouwwerf. In de rush naar de moderniteit gaan ettelijke woonblokken tegen de vlakte. Elk jaar komen er 100 miljoen vierkante meter bouwwerven bij in de stad. Die bedrijvigheid gaat gepaard met behoorlijk wat stof en uitlaatgassen.

Alle grote bouwactiviteiten moeten stoppen tegen het eind van dit jaar, hebben de autoriteiten van Peking afgekondigd. Maar daarmee is het probleem niet van de baan. Experts schatten dat de bouwnijverheid maar verantwoordelijk is voor 20 tot 30 procent van de luchtvervuiling in Peking.

De grootste oorzaak van de luchtvervuiling, het verkeer, is veel minder makkelijk aan te pakken. Auto’s zijn nu verantwoordelijk voor naar schatting 40 procent van de smog. Veel beterschap valt niet te verwachten. De binnenlandse automarkt kende de laatste jaren een exponentiële groei. De komst van strenge uitlaatnormen tegen 2010 kan niet op tegen de autogekte van de Chinese middenklasse. Tegen 2020 zullen er in China meer auto’s rijden dan in de VS, zeggen de voorspellingen. Die trend is nergens meer zichtbaar dan in Peking. Het aantal voertuigen steeg er in 2005 met duizend stuks per dag. Nu rijden er 2,6 miljoen auto’s in de stad, berekende het Chinees Centrum voor Economisch Onderzoek.

De overheid beseft ook wel dat zoiets geen duurzame ontwikkeling is. De stad kampt met een ernstige moeilijkheden om een evenwicht te vinden tussen economische groei en milieubescherming, merkte burgemeester Wang Qishan vorige maand op tijdens zijn beleidsspeech. De regering beseft tegelijk dat het voor sociale onrust zou zorgen om de aspiraties van de opkomende consumentenklasse de nek om te wringen. En er zijn de financiële belangen van de binnenlandse auto-industrie, die al 15 jaar gepromoot wordt door de overheid.

Een plafond zetten op het aantal voertuigen zit er niet in. In plaats daarvan investeert Peking nu volop in een performant openbaar vervoer. Liu Xiaoming van het verkeerscomité van de regering van Peking vraagt geduld: Luchtvervuiling is een neveneffect van de economische ontwikkeling. Elders in de wereld hebben andere metropolen er één of twee decennia over gedaan om dit probleem op te lossen. (MM,PD)