Speciale aidsmedicijnen nodig voor kinderen

“We moeten betere manieren vinden om de jongsten onder ons te beschermen en strategieën voor preventie te integreren”, zei de voorzitter van de IAS dr. Pedro Cahn. Hij was tevens medevoorzitter van de conferentie in Australië, waar meer dan 5000 mensen uit 133 landen aan deelnamen.
2,3 miljoen kinderen zijn besmet met het hiv-virus. Ieder jaar komen daar 600.000 nieuwe geïnfecteerden bij. 780.000 kinderen hebben antiretrovirale medicijnen (ARV) nodig, maar slechts 15 procent van hen krijgt dat daadwerkelijk ook. In Afrika ligt dat op slechts 6 procent.
Zonder behandeling sterft de helft van alle besmette baby’s voor het tweede levensjaar. “De wereldgemeenschap faalt in het bieden van medicijnen aan kinderen”, zegt dr. Annette Sohn, een expert van de afdeling besmettelijke kinderziekten van de universiteit van Californië in San Francisco. “We hebben heel hard nieuwe vormen van ARV nodig: meer soorten, nieuwe combinaties van twee en drie medicijnen, tabletten die te verdelen, te pletten en toe te dienen zijn, en korreltjes of zakjes.”
Op dit moment breken de meeste mensen tabletten voor volwassenen in kleine stukjes, legt ze uit. “Maar door een te hoge of te lage dosis kan de behandeling mislukken. Het virus kan resistent worden.” Bovendien kan ARV schadelijk zijn voor het lichaam: kinderen kunnen een hersenaandoening oplopen waarbij het weefsel beschadigd wordt en de botten niet goed ontwikkelen. “Daarom moeten kinderen het medicijn krijgen voordat het immuunsysteem wordt aangetast.” Verder kunnen mislukkingen worden voorkomen door het afmaken van kuren en door sociale ondersteuning aan de families.
De vierdaagse conferentie opende met de “Sydneyverklaring” die regeringen vroeg om 10 procent van het geld voor hiv-bestrijding te besteden aan medisch en operationeel onderzoek, zodat ook de armsten in de wereld een behandeling kunnen krijgen. De verklaring werd door 1600 wetenschappers, artsen, beleidsmakers en maatschappelijke leiders ondertekend.
“Hiv is één van de meest complexe wetenschappelijke problemen van onze tijd. Er is blijvende wil en meer geld nodig om het op te lossen”, zei professor David Cooper, medevoorzitter van de conferentie. Op dit moment wordt gewerkt aan nieuwe, minder giftige ARV’s en aan een verbeterde toegang tot ARV’s. In sub-Saharaans Afrika kregen in juni 2006 al meer dan een miljoen mensen de medicijnen, dat is tien keer zo veel als een half jaar eerder.
“In ontwikkelingslanden gebruiken mensen de schadelijkste ARV’s die in de rijke landen niet worden gebruikt. Omdat ze goedkoop zijn.” Het is volgens Cooper de grootste uitdaging voor de wetenschap: tweede- en derdelijns behandelingen ontwikkelen voor mensen uit ontwikkelingslanden die resistent zijn geworden tegen de eerstelijns medicijnen.
Op de laatste dag vertelde Ben Berkhout, viroloog aan de Universiteit van Amsterdam, over zijn onderzoek naar de aanpassingsmogelijkheden van HIV. HIV-1 kan niet alleen resistent worden tegen medicijnen, maar kan er zelfs afhankelijk van worden. Die capaciteit maakt de behandeling in ziekenhuizen zeer moeilijk.
Wetenschappers benadrukten dat er meer op hiv getest moet worden. Een vroege diagnose is heel belangrijk. De wereldgezondheidsorganisatie (WGO) schat dat 80 procent van de besmette mensen in lage en middeninkomenslanden niet weet dat ze hiv-positief zijn. In sub-Saharaans Afrika is slechts een tiende van de mensen op hiv getest. “We moeten laten zien dat behandeling kosteneffectief is, want we merken al een donormoeheid. Er is kritiek dat aids geld opslokt van andere gezondheidsproblemen”, zegt Debrework Zewdie, directeur van het aidsprogramma bij de Wereldbank.
Na een kwarteeuw epidemie zijn maar liefst 25 miljoen mensen gestorven aan de ziekte en leven er 40 miljoen mensen met aids. Iedere dag worden er 11.000 mensen besmet en ieder jaar sterven er meer dan 3 miljoen. Het aantal mensen dat een behandeling kreeg, steeg van 240.000 in 2001 tot 1,3 miljoen in 2005.
Volgens wetenschappers laat een vaccin nog een aantal jaren op zich wachten. Er wordt onderzoek gedaan naar een vaccin dat de ziekte vertraagt als iemand hiv heeft. Er wordt op dit moment wereldwijd 650 miljoen dollar (474 miljoen euro) besteed aan onderzoek en 5 miljard dollar (3,6 miljard euro) aan hiv-preventie.
Tijdens de conferentie kondigde Australië aan om de komende drie jaar een miljard euro te besteden aan de bestrijding van de epidemie.
De volgende IAS-conferentie wordt gehouden in Kaapstad in 2009.