Sri Lankaanse gevangenissen een "hel" voor vrouwen

De maandelijkse ‘bezoekuren” in de vrouwenvleugel van de beruchte Welikada Gevangenis in Sri Lanka zijn zowel voor gedetineerden als bezoekers traumatisch. In een kamertje van 3 bij 2 meter, doormidden gedeeld door een afscheiding van gaas, verdringen zich aan de ene kant moeders, vaders en kinderen, aan de andere kant de gevangenen, die moeten schreeuwen om boven het rumoer uit te komen.

De maandelijks beproeving is symbolisch voor het gevangenissysteem zelf: chaotisch, overbevolkt en inhumaan. “We worden hier onmenselijk behandeld”, zegt een vrouwelijke gevangene die anoniem wil blijven. “We slapen met 150 vrouwen in een cel die bedoeld is voor 75 vrouwen. Er is een open afvoer waar ratten in kruipen. Laatst is iemand gebeten door een rat. Ze moest naar het ziekenhuis voor een injectie tegen hondsdolheid.”

Bangladesh

De staatssecretaris van Rehabilitatie en Gevangenishervorming, A. Dissanayake, verklaarde vorige week tegenover de Engelstalige krant Daily Mirror dat Welikada momenteel 4500 gevangenen telt. De faciliteit is gebouwd voor de huisvesting van 2000 gevangenen.

Volgens Cristina Albertin, vertegenwoordiger van het regionale VN-Bureau tegen Drugs en Misdaad (UNODC) in New Delhi, heeft Sri Lanka na Bangladesh de meest overbevolkte gevangenissen van Zuid-Azië.  In Bangladesh is de bezettingsgraad meer dan 300 procent.

“De meeste Sri Lankaanse gevangenissen zijn honderd jaar geleden gebouwd door de Britten, in een tijd dat Sri Lanka nog maar drie miljoen inwoners telde”, zegt Albertin. Het land telt nu meer dan 21 miljoen inwoners.

Reïntegratie

In de gevangenis zitten moordenaars en vrouwen die verzuimd hebben boetes te betalen of schulden af te lossen, door elkaar. De anonieme gedetineerde noemt de gevangenis “een hel”. Er zitten maden in het eten, er zijn geen bedden, matten of kussens en geen ventilatoren, terwijl de temperatuur ongeveer 33 graden Celsius is, zegt ze.

“In de vrouwenvleugel zitten 650 vrouwen, terwijl de vleugel gebouwd is voor 150 mensen.” Afgaand op haar getuigenis, huisvest vrouwenafdeling veel meer gevangenen dan de 200 procent waar in officiële schattingen vanuit wordt gegaan.

Het Sri Lankaanse gevangeniswezen heet officieel een ‘correctiefaciliteit’ te zijn, wat inhoudt dat de nadruk moet liggen op reïntegratie in de maatschappij. “Mensen worden naar een gevangenis gestuurd om zichzelf te corrigeren”, zegt Albertin. “Dan moeten de omstandigheden ook zodanig zijn dat dat mogelijk is.”

Rotary Club

Vorig jaar mislukte een project voor aanleg van extra sanitaire voorzieningen in de gevangenis, omdat bedrijven geen geld beschikbaar wilden stellen. “Zij zien dit niet als een project ten dienste van de samenleving”, zegt Tahini De Andrado van Interact District 3220, een plaatselijke Rotary Club die dit jaar een nieuwe poging waagt.

Momenteel moeten 75 vrouwelijke gevangenen 2 badkamers delen. De tien badkamers die de gevangenis telt, zijn dringend toe aan restauratie. “Erger nog is dat de vrouwen tussen half zes ‘s middags en vijf uur s’ ochtends worden opgesloten in hun cel. Al die tijd moeten ze emmers als toilet gebruiken”, zegt De Andrado.

Albertin zegt dat de regering binnenkort de Gevangenisordinantie uit 1867 wil herbezien, maar veel verwacht ze daar niet van.