Steeds meer Japanse vrouwen op topposities

Ook de moeder van Manami Sato was een werkende vrouw. Haar voornaamste taken waren het nemen van fotokopieën en thee te zetten voor het exclusief mannelijke topmanagement in de firma waar ze werkte. De 26-jarige Sato heeft een diploma op zak van een prestigieuze Japanse privé-universiteit, twee jaar in de Verenigde Staten gestudeerd en is vastbesloten niet in de voetsporen van haar moeder te treden.
“Ik ben net gepromoveerd tot assistent-manager”, zegt Sato, die bij een grote internationale bank werkt. “Ik wil in dit bedrijf het beste van mezelf blijven geven tot ik klaar ben voor een grotere uitdaging.”
De huidige generatie academisch geschoolde jonge is ambitieuzer en werkt harder dan ooit. Ze kunnen daarbij profiteren van de Japanse economie die opnieuw aantrekt. 96,6 procent van de mannen en 96 procent van de vrouwen van de jongste lichting afgestudeerden is intussen aan het werk.
“Voor hoger opgeleiden is de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen snel aan het verdwijnen”, zegt Takashi Nagata, expert bij het onderzoeksinstituut Daiwa Research, die het fenomeen heeft onderzocht. De vrouwen verlaten jobs in de administratie voor meer spannende uitdagingen in de banksector, IT of de medische sector. Net als hun mannelijke collega’s presteren ze vlijtig overuren en studeren ze in hun vrije tijd bij om hun promotiekansen gaaf te houden.
Het ministerie van Arbeid stelt vast dat het aandeel vrouwen op topposities in de voorbije drie jaar is gestegen van 3 à 4 procent tot 4 à 10 procent. Ook op het loonbriefje wordt het verschil kleiner. Vrouwen verdienden in 2006 gemiddeld 66 procent van wat mannen verdienden, tegenover 62,6 procent enkele jaren geleden.
“De bedrijven maken minder dan vroeger een verschil tussen mannen en vrouwen”, zegt Makiko Ogata van het Recruit Company, een rekruteringsfirma. Dat heeft volgens hem te maken met de vergrijzing van de arbeidsmarkt. Volgens schattingen moet Japan het in 2025 met 600 miljoen arbeidskrachten minder stellen dan in 1998.
De experts waarschuwen dat vrouwen het met de verandering niet noodzakelijk gemakkelijker krijgen. Omdat van hen het meeste werk wordt verwacht in het huishouden, maken ze minder kans op een functie met onregelmatige uren of veel reizen. “Bedrijven zijn nog niet zover dat ze carrièrevrouwen flexibele werkuren geven of de mannen aansporen om op vaderschapsverlof te gaan”, zegt Nagata.