Straatventers in Nairobi laten zich niet wegdrummen

Vorige week trokken honderden venters verscheidene dagen en nachten de wacht op voor de gebouwen van de VN in Nairobi om aandacht te vragen voor hun problemen. De VN, een belangrijke werkgever in Nairobi, geniet hoog aanzien en kan er dingen in beweging zetten. Donderdag bevestigde een rechtbank de rechtsgeldigheid van de beslissing van het stadsbestuur om de venters uit het centrum weg te halen. De verkopers lijken steun van buitenaf dus best te kunnen gebruiken.

Onder de betogers bevonden zich 300 gehandicapte venters. Van sommigen nam de politie de rolstoelen in beslag. Maar Leah Njoki’s, een verkoopster van zoetigheden en tweedehands schoenen en één van de gehandicapte betogers, lijkt nog altijd vastberaden. Ik ben een alleenstaande moeder van vier. Ik doet dit werk om mijn huur, schoolgeld en eten te betalen en allerlei andere noodzakelijke uitgaven te bekostigen. Als het stadsbestuur ons hier wegjaagt, willen ze mij en mijn kinderen dood.

Nairobi begon al in 2003 de duizenden venters die aan de slag zijn in de zakenwijk in het centrum, naar rustigere straten te verhuizen. Dat moest de hopeloos verstopte voetpaden in de wijk weer vrij maken. Twee weken geleden begon het stadsbestuur de ambulante verkopers nog verder weg te drijven: ze worden nu geacht hun handeltje over te brengen naar de rand van de stad.

Volgens een rapport van de Nairobi Central Business District Association (NCBDA) oordelen veel mensen dat venters de voetgangers in stadscentra hinderen en bijdragen tot de groeiende hoeveelheden zwerfvuil. The NCBDA is een niet-gouvernementele vereniging die de netheid en de veiligheid in Nairobi probeert te verbeteren.

De belangenvertegenwoordiging van de venters, de Nairobi Informal Traders Consultative Forum (NITCOF), wil dat ambulante verkopers weer de toelating krijgen aan de slag te gaan in het centrum. Elke venter moest in 2003 1,3 euro betalen in ruil voor een vergunning om op 23 straten weg van de hoofdwegen te kunnen verkopen. Die vergunning heeft geen einddatum; we zien niet in waarom het stadsbestuur daar nu op zou terugkomen, zegt NITCOF-voorzitter
Benson Mbui Ng’ang’a.

Het stadsbestuur heeft de venters een terrein toegewezen aan de rand van Nairobi. Maar drie scholen uit de omgeving gebruiken dat stuk grond als speelplaats, terwijl er ook plannen zijn om er een parkeerplaats van te maken. Bovendien zijn er geen sanitaire voorzieningen. Maar het grootste nadeel is dat er waarschijnlijk weinig klanten zouden opdagen. De venters eisen permanente marktplaatsen in het centrum van de stad.

Straatventers in Kenia behoren tot de informele sector van de economie: ze zijn niet geregistreerd en betalen dus geen belastingen en moeten zich ook niet aan allerlei regels houden. Maar de vertegenwoordigers van de venters zijn bereid daar verandering in te brengen als ze in het centrum mogen blijven. Pogingen om de hele informele handel - volgens schattingen goed voor een vijfde van het Keniaanse bruto binnenlands product - te legaliseren, lopen overigens al sinds 2001. Keniaanse venters vormden toen een comité om hun eisen in dat verband naar voren te brengen. Maar alle initiatieven stierven een stille dood.

Ook de NCBDA vindt dat het stadsbestuur zich soepeler moet opstellen tegenover de venters. Onlangs financierde de vereniging de reis van een aantal parlementsleden en mensen uit de stadsraad van Nairobi naar Zuid-Afrika. De stad Johannesburg is erin geslaagd de straatverkoop grotendeels te regulariseren. Volgens de NCBDA kan dat in Nairobi ook lukken. (PD)