Sudanese vrouwen willen deel van de hulp

De Sudanese donorconferentie in Oslo wordt vandaag (dinsdag) afgesloten. De Sudanese regering zegt de komende tweeëneenhalf jaar 7,8 miljard dollar (6 miljard euro) nodig te hebben voor de wederopbouw van de regio. Secretaris-generaal Kofi Annan zei gisteren dat minimaal een miljard dollar (770 miljoen euro) nodig is voor acute noodhulp. In Zuid-Sudan dreigt binnen een paar weken een hongersnood te ontstaan omdat mensen bijna door hun voedselvoorraden heen zijn. Ook is dringend behoefte aan basisvoorzieningen, zoals water.

Volgens Anisia Achieng, voorzitter van Sudan Women’s Voice for Peace, is de komende jaren tenminste twee miljard dollar (ruim 1,5 miljard euro) nodig voor projecten die direct te maken hebben met de rol van vrouwen in Zuid-Sudan. Onderwijs is het allerbelangrijkste, maar het gaat ook om basisvoorzieningen, gezondheidszorg en infrastructuur, zegt Achieng. Zij was een van de deelnemers aan een bijeenkomst in de Keniaanse hoofdstad Nairobi, waar veertig vrouwen uit Zuid-Sudan voorafgaand aan de donorconferentie spraken over een gezamenlijke strategie ten aanzien van hun prioriteiten in de regio. De vrouwen zijn nu in Oslo om hun zaak te bepleiten.

In januari tekenden de Sudanese regering en de rebellenbeweging SPLMA in Kenia een vredesovereenkomst. Die maakte een einde aan een conflict tussen de door Arabieren gedomineerde regering in Khartoem en het overwegend christelijke zuiden. De burgeroorlog begon in 1983 en kostte twee miljoen mensen het leven. Meer dan vier miljoen mensen raakten ontheemd.

Bij de gevechten werden veel schoolgebouwen vernield, waardoor het analfabetisme sterk steeg, vooral onder vrouwen. Volgens Betty Achan Oguaro, programmadirecteur van onderwijsorganisatie Windows for Sudan, kan slechts 1 à 2 vrouwen op duizend in Sudan lezen en schrijven. Ook gaan er nog altijd minder meisjes dan jongens naar school. In het meer welvarende noorden, dat de afgelopen jaren niet direct werd beïnvloed door het conflict in het zuiden, gaan meer kinderen naar school.

Zonder onderwijs komen vrouwen en meisjes niet ver, zegt Oguaro, die bij de Sudanese overheid ook heeft aangedrongen op het invoeren van volwassenenonderwijs. Meisjes die te oud zijn voor basisonderwijs, kunnen dan een andere vorm van onderwijs krijgen waarbij ze hun vaardigheden ontwikkelen, zegt zij. Als vrouwen kunnen lezen en schrijven, kunnen ze het voortouw nemen in gezondheidskwesties, zoals de strijd tegen aids. De verspreiding van aids kan alleen gestopt worden als de vrouwen de nodige informatie krijgen.

Vrouwen lopen een groter risico om aids op te lopen, in het bijzonder als gevolg van seksueel geweld in oorlogssituaties. Het aantal mensen met HIV en aids ligt in Sudan rond 2,3 procent, zo blijkt uit cijfers van het VN-programma voor HIV/Aids (UNAIDS). Maatschappelijke groeperingen verwachten dat dit cijfer zal stijgen nu steeds meer vluchtelingen uit buurlanden teruggaan naar Sudan

Vrouwelijke activisten wijzen erop dat problemen in verband met de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen alleen effectief kunnen worden aangepakt als vrouwen deelnemen aan de politieke besluitvorming. Donors zouden alleen geld mogen geven als Sudan zich houdt aan afspraken over het minimale aantal vrouwen op belangrijke politieke posten, zegt activiste Kezia Layinwa Nicodemus.

In het vredesakkoord zijn afspraken gemaakt over twee verschillende grondwetten voor Sudan, een voor het zuiden en een voor Khartoem. De SPLMA, die de regering gaat vormen in Zuid-Sudan, moet volgens de grondwet minimaal 25 procent vrouwen benoemen. Op dit moment is maar 10 procent in de SPLMA-structuren vrouw. (JS/PD)