Swaziland gokt op snijbloementeelt

Minister Lutfo Dlamini van Bedrijven en Werkgelegenheid kondigde onlangs een nieuw initiatief ter waarde van 21 miljoen euro aan om de teelt van snijbloemen te bevorderen.

Vier of vijf Swazi’s zijn boer. De opbrengsten uit de suikerexport, het belangrijkste agrarische exportproduct, zijn voor Swaziland met ongeveer 30 procent afgenomen. Dat komt door een daling van de wereldwijde suikerprijzen. De textielsector groeide de afgelopen jaren, maar ook die wacht een klap na de afschaffing van het Multivezelakkoord per 1 januari van dit jaar. Daardoor kan China tegen lagere prijzen textiel op de wereldmarkt brengen. Bij de grote suikerproducenten en in de textielsector gingen dit jaar al duizenden banen verloren. Ook toeleveranciers van deze bedrijven zagen hun orders teruglopen.

Zowel de regering als de boeren zijn erop gebrand om het initiatief voor de snijbloementeelt te laten slagen. Maar er klinken ook kritische noten. Afrikaanse boeren zijn conservatief, ze hebben een voorkeur voor eetbare gewassen, zegt Angus Quinn, een boer die werkt bij Nelspruit in Zuid-Afrika en die jarenlange ervaring heeft met commerciële landbouw. De overstap van zelfvoorzienende landbouw naar commerciële landbouw is voor veel boeren een grote stap. Ze moeten eerst begrijpen dat ze geld kunnen verdienen met producten die op de markt verkocht worden, of die zelfs per vliegtuig naar Europa worden geëxporteerd.

Voorstanders van het initiatief wijzen op buurland Mozambique, waar de ondernemersgeest zich snel ontwikkelde. Na een jarenlange burgeroorlog begon het economische herstel niet door grote wederopbouwprojecten, maar door de bloei van het zwarte circuit. De Mozambikanen bleken geboren ondernemers die overal handel in zagen.

Wellicht exporteren zij hun handelsgeest nu naar Swaziland. Op de markt in Manzini, het commerciële centrum van Swaziland, blijkt een heel aantal verkopers van Mozambikaanse afkomst. We leren de Swazi’s hoe het werkt, zegt Simeo da Silva (19), een verkoper van tweedehands kleding. Hij moet het hebben van de zwarte handel, en weet hoe hij de immigratieautoriteiten in Swaziland moet omzeilen. De Manzinimarkt is zo populair, dat gedacht wordt over het opzetten van een tweede markt, met ruimte voor dubbel zoveel verkopers.

Het zwarte circuit omvormen tot een belastingbetalende sector is echter een uitdaging op zich. Vakbonden in Swaziland blijven benadrukken dat zwartwerk op den duur geen vervanging kan zijn voor een gezond, legaal arbeidscircuit. (JS/ADR)