Tangologie wordt universitaire wetenschap

Binnen twee jaar kunnen de 25 deelnemers een ‘hoog diploma in de tango’
toevoegen aan hun nu al veelal indrukwekkend lijstje met universitaire
getuigschriften en doctoraten. Dansen is bijzaak; de tangologen in de dop
moeten vooral systematische kennis opdoen van de esthetische, sociale en
historische dimensie van de tango. Daartoe moeten ze zich door een
indrukwekkende lijst boeken worstelen, maar ze krijgen ook negen uur per
week les in 12 vakken, van ‘introductie in de populaire muziek’ over
‘thema’s in de tango’ tot ‘tango en volkscultuur’. Lesgevers zijn onder meer
de tangomuzikanten Horacio Salgán en Atilio Stampone, auteur Horacio Salas
en danser Rodolfo Dinzel. Argentinië kent al enkele jaren een ‘universiteit
van de tango’, een programma waar gelijkaardige leerinhouden aan bod komen,
maar daar moeten deelnemers geen universitaire achtergrond hebben om de
lessen te kunnen volgen.

Meer dan 400 kandidaten hadden zich ingeschreven voor het allereerste
postgraduaatsprogramma rond het dans- en muziekgenre dat amper honderd jaar
oud is maar toch is uitgegroeid tot hét culturele waarmerk van Argentinië.
De 16 mannen en 9 vrouwen tussen 23 en 63 die geselecteerd werden, komen
bijna allemaal uit het kerngebied van de tango - de streek rond de Rio de la
Plata. Op één Uruguayaan een een halve Belg na zijn alle deelnemers
Argentijnen. De meeste deelnemers hebben op intellectueel vlak hun sporen al
verdiend: er zitten artsen, muziekwetenschappers en filologen tussen maar
ook een architect, een advocaat en een ondernemer. Sommigen hebben in andere
landen gedoctoreerd of gewerkt en hebben zelf boeken geschreven of muziek
gecomponeerd.

De psycholoog Sergio Pérez Alvarez is de ouderdomsdeken van de groep. Hij
heeft een doctoraat van de Complutense-universiteit in Madrid en heeft al 25
boeken geschreven. Maar de reden die hij opgeeft om aan dit
postgraduaatsprogramma te beginnen, verschilt nauwelijks van de motivatie
van de andere cursisten. Ik ben geboren in de buurt Valentín Alsina in het
zuiden van Buenos Aires, een tangowijk. Mijn ouders waren recent uit Spanje
geëmigreerd en hadden erg Spaanse voorkeuren en gewoonten. Maar op een dag
opende ik de voordeur, en de tango glipte binnen. Er kwam een natuurlijke
relatie tot stand, en die is nooit meer verbroken.

De meeste deelnemers hebben de tango in het bloed. Leandro Ragusa, een
burgerlijk ingenieur elektronica, speelt bandoneón, het accordeonachtige
instrument dat de tango zijn specifieke klankkleur geeft. De tandarts José
Kokubu, die van Japanse afkomst is, zingt en componeert tango’s en is ook
een expert in klassieke muziek. En de arts Guillermo Sagari geeft in zijn
vrije uurtjes tangolessen in een dansschool. Merkwaardig is dat niet: tango
is in Argentinië weer helemaal in - dat blijkt uit het overweldigende aanbod
aan dans- en zanglessen en ook aan de nieuwe tangogroepen die blijven
ontstaan.

Maar de deelnemers aan het postgraduaatsprogramma mikken hoger. Sommige
studenten denken dat het diploma hun carrière op een nieuw spoor zal helpen
zetten. Misschien kunnen ze cultuurattaché worden in een Argentijnse
ambassade, worden naar het buitenland uitgenodigd om hun kennis over te
dragen of kunnen ze in Argentinië cursussen gaan doceren die iets met tango
te maken hebben, zegt Pérez. Volgens de initiatiefnemers van het programma
is de belangstelling in elk geval zo groot dat er ook in maart en juli
volgend jaar nieuwe groepen van start kunnen gaan.