Technologietransfer struikelblok VN-gehandicaptenconventie

De rijke landen moeten ontwikkelingslanden helpen bij de uitbouw van een infrastructuur waardoor mensen met een handicap een normaal leven kunnen leiden, zo vindt Klaus Lachwitz van de organisatie Inclusion International. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie leven 600 miljoen mensen in de wereld met een geestelijke of fysieke handicap.

De Jordaanse directeur van een Netwerk voor Overlevenden van Landmijnen, Adnan Al-Aboudi, rekent op een overdracht van technologie, onderzoek en opleiding. In ontwikkelingslanden is de technologie voor rehabilitatie en bewegingshulp vaak verouderd, zegt Al-Aboudi, De regeringen zijn niet op de hoogte van recente evoluties in het onderzoek naar de oorzaken van handicaps.

De paragraaf over internationale samenwerking vormt voor de meeste donorlanden binnen de Europese Unie een hinderpaal voor ratificatie, meldde een anonieme bron. De delegatie van Ierland, dat in de eerste jaarhelft het EU-voorzitterschap waarneemt, weigerde het artikel te becommentariëren.

Vertegenwoordigers van 27 regeringen, 12 ngo’s en de Zuid-Afrikaanse Mensenrechtencommissie werken in het VN-hoofdkwartier aan een ontwerptekst voor de conventie. De conferentieruimte valt nu al op door haar vlotte toegankelijkheid voor rolstoelen en de simultaanvertalingen in gebarentaal.
De Duitse vertegenwoordigster Theresia Degener heeft geen armen en baart opzien door met haar voeten een microfoon vast te grijpen of in haar documenten te bladeren.

Inclusion International hecht veel belang aan de vlotte leesbaarheid van de conventietekst, zodat niet alleen advocaten maar ook mensen met een geestelijke handicap hem kunnen verstaan. De problemen beginnen al met de titel, die in het Engels achttien woorden lang is: Comprehensive and Integral International Convention on Protection and Promotion of the Rights and Dignity of Persons with Disabilities.

Volgens Liisa Kauppinen van de Wereldfederatie van Doven ontbreken de rechten van mensen met een handicap in de reeks van internationale conventies ter bescherming van kwetsbare groepen. Belangrijke principes zijn een verbod op discriminatie, het recht op autonomie, gelijke kansen en een volwaardige participatie in de samenleving, aldus Kauppinen. Ook mobiliteit, eigendomsrechten en toegang tot informatie zijn voor gehandicapten niet vanzelfsprekend.

Al-Aboudi wijst op de enorme verschillen tussen Noord en Zuid. In het Noorden vragen gehandicapten meer loon voor hun begeleiders. In ontwikkelingslanden gaat het om een basisinkomen of een job. De Jordaanse activist zag ooit op het platteland hoe een mentaal en fysisch gehandicapte man aan handen en voeten gebonden lag en als een dier voedsel kreeg toegeworpen.

De voorbereidende werkgroep komt in mei en augustus bijeen voor afsluitende sessies. Dan gaat de conventie naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Binnen de Algemene Vergadering staat het elk land vrij om de verdragstekst te ratificeren. De Verenigde Naties hebben al aangekondigd dat ze dat niet zullen doen, maar dat ze zich ook niet tegen het verdrag verzetten. De VS zijn van mening dat ze gehandicapten voldoende wettelijke bescherming bieden.