Thais verleren eigen taal

Begin vorige week vierde Thailand de dag van de taal - dat feit alleen al
bewijst dat sommigen zich zorgen maken. Van de ongeveer 60 minderheidstalen
die in het land worden gesproken, loopt er een aantal echt gevaar te
verdwijnen, maar volgens de liefhebbers van het Thai heeft hun taal het ook
zwaar te verduren.

Het Thai is de taal van een volk uit Zuid-China dat eeuwen geleden in
zuidelijke richting begon te migreren en rond de 13de eeuw zijn stempel
begon te drukken op het noorden en centrum van Zuidoost-Azië. Het Thai, dat
intussen veel woorden uit de lokale talen Khmer en Mon had opgenomen, werd
ook al rond die tijd op schrift gesteld. Daarvoor leverden het Pali en het
Sanskriet, twee Indische talen, inspiratie.

Maar de meeste Thais van vandaag gaan niet erg zorgzaam om met die unieke
linguïstische erfenis. Veel Thais spreken hun taal niet duidelijk,
oordeelt senator Damrong Puttan, de voorzitter van een naar hem genaamde
stichting die meer aandacht vraagt voor het behoud van de Thaise cultuur en
taal. Sommige mensen spellen woorden helemaal verkeerd of halen de
betekenissen door elkaar, anderen mengen overal Engelse woorden doorheen. En
nog andere gebruikers vervormen de tonen, gruwt hij. Het Thais is net als
het Chinees een tonale taal; de betekenis van woorden hangt niet alleen af
van de opeenvolging van klinkers en medeklinkers, maar ook van de toon
waarop ze worden uitgesproken. Dat kan op niet minder dan vijf manieren;
hoog, middel en laag en stijgend of dalend. De lettergreep ‘kao’ betekent
laag uitgesproken ‘nieuws’, stijgend ‘wit’ en dalend ‘rijst’.

Thaise taalliefhebbers klagen dat het ingewikkelde tonale systeem teloor
dreigt te gaan door een combinatie van luiheid en de neiging van jongeren om
woorden op een verkeerde toonhoogte uit te spreken en zo hun eigen slang te
creëren. De taalpuriteinen maken zich ook druk over het oprukkende Engels,
dat goede Thaise woorden in onbruik doet raken. Bedrijven lijken er van uit
te gaan dat ze alleen nog succes kunnen hebben als al hun producten Engelse
namen dragen. De meeste Thais trekken zich daar allemaal weinig van aan, en
op die manier worden steeds meer fouten en leenwoorden gemeengoed. Zelfs
tv-presentatoren brabbelen er volgens Damrong maar wat op los, zodat hun
kijkers steeds minder besef krijgen van wat nu eigenlijk de norm is.

Een ander probleem is het verdwijnen van regionale varianten van het Thai.
In de scholen en op tv is bijna alleen Bangkok Thai te horen. Op die manier
ontstaat het gevoel dat de andere vormen minder waard zijn. Mensen zouden
trots moeten zijn op hun dialect. De variatie maakt de taal nog zoveel
rijker, vindt Damrong.

Sommige Thaise jongeren zijn wel gevoelig voor het argument dat het Thai een
belangrijk onderdeel vormt van de Thaise identiteit en daarom de nodige
aandacht moet krijgen. Maar niemand kan eisen dat de taal niet verandert
ten opzichte van eeuwen geleden, zegt de 17-jarige studente Thitikorn
Chanchote. Ik vind nieuwe woorden en Engelse tussenwerpsels gewoon leuk -
ik kan mezelf er beter mee uitdrukken.