Toch gerechtigheid voor slachtoffers van Gujarat-pogrom?

De rechter verklaarde dat de regering van Narendra Modi niet verdient te regeren als ze de nabestaanden en de slachtoffers van het religieuze geweld geen perspectieven kan bieden op gerechtigheid en schadeloosstellingen. Het is een publiek geheim dat verschillende leden van de regering-Modi zelf tot de aanstokers van de geweldorgie behoren.

De anti-moslimpogrom in de deelstaat Gujarat behoort tot het ergste religieuze geweld dat India te verwerken kreeg na de bloedige opdeling van het subcontinent in 1947. Tweeduizend mensen, hoofdzakelijk moslims, kwamen om en duizenden anderen werden uit hun huizen verdreven of verkracht. De pogrom in Gujarat was een wraakactie voor een incident enkele honderden kilometers verderop. Daar waren 59 extremistische hindoes omgekomen in een treinbrand - volgens medestanders het gevolg van een aanslag door moslims. De reactie was buiten proportie: naast de 2.000 moorden, werden 23.000 huizen en winkels van moslims vernield en in brand gestoken. Ten minste 15.000 moslims raakten dakloos. In diverse rapporten werd aangetoond dat de pogrom nauwkeurig was voorbereid op basis van de demografische gegevens van de overheid en dat de politie toekeek en zelfs meewerkte.

Het bleek tot dusver onmogelijk voor de slachtoffers en nabestaanden om bij de overheid verhaal te halen tegen hun beulen. Eind juni liep de zogenaamde Best Bakery-zaak, genoemd naar de aanval op een moslimetablissement waarbij veertien mensen omkwamen, met een sisser af. De zaak leek nochtans niet te verliezen, want het bewijsmateriaal tegen de 21 hindoe-extremisten die de brand aanstaken was overweldigend. Zo verzamelde de aanklager 120 mondelinge en schriftelijke ooggetuigenverslagen. Een rechtbank in Gujarat seponeerde op 27 juni echter de klachten tegen de 21 beklaagden en nam die tegen de deelstaatregering en tegen de politie evenmin in overweging. De hoofdreden: 35 van de 60 getuigen hadden hun verklaringen achteraf weer ingeslikt.

Kroongetuige Zaheera Sheikh, de dochter van de vermoorde bakker, verklaarde achteraf tegen journalisten in Mumbai dat zij en haar moeder aan de vooravond van het proces met de dood bedreigd waren door leden van de BJP, de partij van premier Narendra Modi. De Nationale Mensenrechtencommissie (NHRC) tekende beroep aan tegen de seponering en vroeg een herziening van de Best Bakery-zaak.

Met succes: het hooggerechtshof gaf de NHRC vrijdag over de hele lijn gelijk en waarschuwde premier Narendra Modi dat hij beter zou opstappen als hij het recht van de slachtoffers niet kan garanderen. De BJP, die ook aan de macht is op nationaal niveau, blijft de roep om het ontslag van deelstaatpremier Modi negeren, ook na het arrest van vrijdag. Het hooggerechtshof heeft niet gevraagd om het ontslag van Narendra Modi, verklaarde Pramod Mahajan, de secretaris-generaal van de BJP in een reactie. Het heeft gewoon gezegd dat de regering niet het recht heeft om over de deelstaat te regeren als de schuldigen voor de rellen niet opgepakt worden.

De organisatie Citizens for Justice and Peace, die geleid wordt door enkele bekende Indiërs zoals filmmaker Javed Akhtar en reclamegoeroe Alyque Padamsee, heeft kroongetuige Zaheera Sheikh inmiddels overtuigd om opnieuw te getuigen.