Toeristen blijven weg uit Nepal

De maanden die nu komen, vormen onze laatste kans om nog wat geld te verdienen voordat de moesson inzet en de bergpaden ontoegankelijk maakt, zegt Raju Lama, de eigenaar van een eenvoudig hotel. Maar er komen gewoon niet genoeg toeristen opdagen. Ze zijn bang. Ik heb maar drie gasten deze week, en niemand komen eten in mijn restaurant. Als dit nog een maand zo verder gaat, kan ik mijn zaak sluiten.

Het aantal toeristen dat vorige maand met het vliegtuig aankwam in Nepal, lag 35 procent lager dan in maart vorig jaar, ook al een slecht jaar. In februari landden er 14.000 bezoekers, nog een grotere achteruitgang in vergelijking met dezelfde maand in 2003.

Maoïstische rebellen leggen de Nepalese regering al negen jaar het vuur aan de schenen; het conflict heeft al aan 11.000 mensen het leven gekost. Maar dit jaar zijn de problemen nog groter geworden, waardoor zelfs onvervaarde toeristen naar andere bestemmingen uitwijken.

In februari stuurde koning Gyanendra zijn regering wandelen en stelde hij een groot deel van de grondwettelijke vrijheden buiten werking. Opposanten werden sindsdien bij bosjes opgepakt. Op het platteland gaat het hard tegen onzacht. Bij een offensief van het leger tegen de rebellen in het westen van het land kwamen eind vorige week zeker 100 mensen om. Van hun kant proberen de rebellen sinds 2 april in heel het land het verkeer lam te leggen. Op die manier proberen ze Kathmandu en de andere grote steden te isoleren. De blokkade duurt nog tot dinsdag, twee dagen voor het Nepalese nieuwjaar. In de hoofdstad is er nog niet veel te merken van de actie, maar de bevolking van andere steden en dorpen heeft het zwaar te verduren omdat de voedselbevoorrading verstoord is. In de bergstreken houden boeren zelfs muilezels en dragers thuis uit angst voor represailles.

Voor het toerisme is die onrust dodelijk. Hotels, restaurants en reisorganisaties zijn goed voor ongeveer 80.000 directe en 300.000 indirecte arbeidsplaatsen in Nepal, veel voor een land met maar 24 miljoen inwoners waarvan het merendeel enkel in de landbouw terecht kan. Vorige week luidde de Nepalese Hotelvereniging de alarmbel: als de overheid niet met steun over de brug komt, zullen veel hotels failliet gaan. Nepal telt ongeveer 850 hotels en gastenverblijven met een totaal van 45.000 bedden.

De toekomst ziet er niet goed uit. Vorige maand waarschuwden de Verenigde Naties dat Nepal kort voor een humanitaire crisis staat. De vijandelijkheden tussen het leger en de rebelleneenheden hebben op veel plaatsen op het platteland de aanvoer van hulpgoederen en de toegang tot medische zorgen onmogelijk gemaakt. In de hoofdstad trekken op elke straathoek met geweren bewapende politieagenten de wacht op. Activisten die voor het herstel van de democratie opkomen, spelen kat-en-muis met de ordediensten. De gevangenissen zitten vol.

De kans dat er gauw een einde komt aan het conflict tussen de overheid en de maoïstische rebellen, lijkt klein. Volgens Yuba Nath Lamsal, de Nepalese vertegenwoordiger van de Aziatische mensenrechtengroep South Asian Free Media Association, negeren de Nepalese machthebbers de onderliggende redenen van de opstand. Er is geen aandacht voor de noden van de mensen op het platteland. Discriminatie op grond van kaste, geslacht en sociale groep is legio. Meer dan 60 procent van de Nepalezen leven onder de armoedegrens. Wat kan je verwachten als de maoïsten die mensen wapens geven en zeggen neem wraak? (PD)