Top van de laatste kans

De leiders van 21 landen en 270 miljoen mensen komen dit weekend bijeen in Tunis. De top van de Arabische Liga wordt beschouwd als de laatste kans om een bestuurlijke hervorming in de regio op poten te zetten. De vorige top in maart werd op het laatste moment afgeblazen - ondanks de gebruikelijke meningsverschillen en openlijke beledigingen was dat nooit eerder vertoond op een top van de Liga.

De escalatie van het geweld in de Palestijnse gebieden en in Irak schreeuwt om een eensgezind standpunt. Maar het lijkt erop dat erg veel leiders hun kat zullen sturen. Zelfs Hamed Ben Isa al-Khalifa, de koning van Bahrein, zal niet van de partij zijn. Uitgerekend hij moest het voorzitterschap overdragen aan de Tunisische president Zein Al-Abideen Ben Ali. En ook een regionaal zwaargewicht als de Saudische kroonprins Abdullah Ben Abdul Aziz blijft weg. Het vredesplan dat hij twee jaar geleden lanceerde op de top in Beiroet - erkenning van de staat Israël in ruil voor het herstel van de grenzen van voor 1967 - is morsdood.

Ook de Jemenitische president Ali Abdullah Saleh laat zich excuseren. Hij moet de festiviteiten bijwonen rond de 14de verjaardag van de hereniging van Noord- en Zuid-Jemen. De emir van Koeweit laat zich vervangen door zijn premier. En Zayed ibn Sultan al-Nahayan, de president van de Verenigde Arabische Emiraten, zit in Londen voor een privé-bezoek.

De Algerijnse president Abdullaziz Bu Tafliqa maakt een wel zeer korte verschijning: hij zal de openingsceremonie twee uur bijwonen en vliegt dan door naar Mozambique om daar een Afrikaanse top bij te wonen. De Palestijnse leider
Jasser Arafat zit opgesloten in zijn hoofdkwartier op de Westelijke Jordaanoever. Hij vreest dat hij de Bezette Gebieden niet meer in mag als hij naar Tunis gaat. Hij zal zijn collega’s toespreken via een videolink.

De landen waarvan de regeringsleiders wel komen zijn Tunesië, Egypte, Marokko, Algerije, Mauritanië, Libië, Syrië, Jordanië, Libanon, Katar, Sudan, Djibouti, Somalië en de Comoren. De grootste namen op de affiche komen van buiten de Arabische wereld: VN-baas Kofi Annan, Europees Commissaris Romano Prodi en Brian Cowan, de buitenlandminister van Ierland, dat de EU momenteel voorzit.

Eén van de redenen voor het absenteïsme is de democratiseringsagenda van de top. De VS zouden graag zien dat de top van de Arabische Liga eindigt met een slotverklaring die democratisering en open bestuur in het vooruitzicht stelt in het Midden-Oosten. Het gros van de Arabische leiders vrezen dat ze op die manier de Amerikaanse bezetting van Irak legitimeren. (MM/ADR)