Tussen Boeddha en de generaals komt het nooit meer goed

De confrontatie van woensdag liet zien wat de generaals werkelijk denken over de religie die de meerderheid in Myanmar aanhangt. De troepen lieten weinig genade zien in het verspreiden en oppakken van boeddhistische monniken, nog voordat ze honderden monniken van hun bed lichtten en in elkaar sloegen, in de nacht van woensdag op donderdag.
De monniken hadden al dagenlang de ‘metta sutta’ gebeden, een gebed voor liefdevolle vriendelijkheid, terwijl ze de straat opgingen voor democratie.
De monniken stuitten overal op groepen gewapende oproerpolitie in het commerciële centrum van het land. Dat het volle maan was, en daarom een heilige dag voor boeddhisten, mocht niet baten. Velen zijn in elkaar geslagen en er waren op woensdag al vijf monniken overleden aan hun verwondingen.
Het tafereel dat zich afspeelde voor de Shwedagon pagoda, de heiligste tempel van de boeddhisten, illustreerde hoe het regime omgaat met critici, zelfs al zijn dat monniken met een hoog aanzien. Toen de monniken de straten op begonnen te marcheren, werden ze tegengehouden door de gewapende oproerpolitie. De in saffraankleurige mantels gehulde monniken antwoordden vreedzaam, knielden voor hun tegenstanders en vroegen permissie om de tempel te betreden. Het antwoord dat zij kregen, was wat bondiger: “We hebben orders om te schieten.”
Dat antwoord deed de stemming in de stad omslaan tot woede. Mensen die waren gekomen om de monniken te steunen, begonnen woedende slogans te zingen. “Jullie zijn niet opgeleid om mensen te doden”, zong een koor van woedende vrouwen toen ze legertroepen tegenkwamen.
De stemming onder de monniken was niet anders. Weg was het beeld van het rustige verzet dat duizenden van hen hadden laten zien toen de tot dusver onbekende “alliantie van monniken van geheel Birma” de grootste demonstratie ooit organiseerde, afgelopen maandag. Meer dan 100.000 mensen waren toen op de been. “We geven niet om de veiligheidstroepen, we gaan door met onze mars”, vertelde een jonge monnik uitdagend.
Woensdagnacht antwoordde het regime nog grimmiger, met de overval op zes kloosters, waarbij een paar honderd monniken werden opgepakt. “Ik denk niet dat deze regering zich druk maakt om internationale druk van westerse regeringen”, zegt een ervaren Birmese journalist in Rangoon. Ze weten dat ze steun hebben van niet-westerse landen.”
De leden van de regering in ballingschap weten wat het betekent wanneer er zo wordt omgegaan met heilige symbolen. “Aanvallen tegen monniken, dit bloedvergieten, dat is ernstig”, zegt minister Sann Aung in Bangkok. “Ze overschrijden een heilige grens en dat zal hen niet worden vergeven. Ze hebben nu duidelijk macht gekozen in plaats van hun geloof. Dat zal de woede van de monniken en de bevolking tegenover de soldaten alleen maar vergroten.”
“De opgepakte monniken zullen in bewaring worden gesteld en misschien gemarteld voordat ze naar de Insein-gevangenis worden gebracht”, zegt Bo Kyi van de Hulporganisatie voor Politieke Gevangenen in Myanmar. “Hun monnikskleed zal hen misschien worden afgenomen.”
De breuk tussen de generaals en de gelovigen begon met de beslissing van de monniken om het leger en zijn aanhangers te “excommuniceren” van het boeddhisme, als antwoord op de aanval van regeringstroepen op een groepje protesterende monniken, begin september. De monniken verklaarden geen voedsel en aalmoezen meer aan te nemen totdat het regime spijt zou betuigen, waarmee de monniken hun de mogelijkheid ontnamen om spirituele “punten” te verdienen.
De junta probeert de bevolking ervan te overtuigen dat het juist de monniken zijn die niet leven naar hun geloof. Bovendien zou slechts twee procent van de monniken bij de protesten zijn betrokken, aldus de junta. Dit heeft de woede onder de monniken nog verder aangewakkerd.
De visie van het regime wordt duidelijk in een artikel in “Het nieuwe licht van Myanmar”, de spreekbuis van de generaals. “De oorzaak van de problemen zijn destructieve krachten in binnen- en buitenland, die jaloers zijn op de nationale ontwikkeling en stabiliteit en er alles aan doen om de activiteiten van de regering te schaden”, schreef de minister voor religieuze zaken, brigadegeneraal Tura Myint Maung. “De protestmars in Myanmar is een van de samenzweringen die systematisch vanuit het buitenland worden georganiseerd.”