Unctad-top wil ontwikkelingsronde weer op de rails zetten

Sinds de oprichting van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) in 1994 speelt de Unctad enkel nog een bijrol in internationale handelsonderhandelingen. Maar de nieuwe onderhandelingsronde over de verdere vrijmaking van de wereldhandel die de WHO eind 2001 op gang bracht in Doha, is helemaal vastgelopen. Geen van de tussentijdse deadlines werd gehaald, en de wereldhandelstop van september 2003 in Cancún werd een mislukking. De ontwikkelingslanden en de rijke landen raken het niet eens over de afschaffing van de importheffingen en subsidies die de internationale handel in landbouwproducten verstoren. Door die onenigheid zit er ook geen schot meer in de discussies over andere onderwerpen van de Doha-ontwikkelingsronde, zoals de handel in diensten, de vermindering van de importheffingen op nijverheidsgoederen, de uitvoering van de bestaande akkoorden en de speciale en gedifferentieerde behandeling van ontwikkelingslanden.

Recente gesprekken tussen belangrijke WHO-leden in Londen en Parijs doen uitschijnen dat de kloof tussen Noord en Zuid nog altijd groot is. Daardoor lijkt het voor de WHO bijzonder moeilijk om zoals gepland tegen eind juli tot een akkoord te komen over het verdere verloop van de onderhandelingen, die eigenlijk eind dit jaar zouden moeten afgerond worden.

Volgens Rubens Ricupero, de secretaris-generaal van de Unctad, biedt de Unctad-top van 13 tot 18 juni in Sao Paulo een uitgelezen kans om de onderhandelingen nieuw leven in te blazen. Alle VN-lidstaten nemen deel aan de top in Sao Paulo, ook niet-WHO-leden als Rusland, Iran, Saudi-Arabië en Algerije. Ricupero stelt dat de huidige malaise in de internationale handelsonderhandelingen eerder van politieke dan van economische aard is. Paradoxaal genoeg gaat het moeilijke onderhandelingsklimaat immers samen met een sterk herstel van de internationale handel en de wereldeconomie. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling voorspelt dat de wereldhandel dit jaar met 8,6 procent zal toenemen, en volgend jaar met 10,2 procent. Ook de economische vooruitzichten zijn voor de meeste regio’s gunstig.

Het gebrek aan dynamiek in de onderhandelingen kan dus zeker niet aan en stagnatie van de wereldhandel worden geweten, concludeert Ricupero. Als de problemen binnen de WHO van politieke aard zijn, kunnen ze dus het best overwonnen worden op een bij uitstek politieke top als de Unctad-bijeenkomst.

De WHO doopte de nieuwe onderhandelingen over de liberalisering van de wereldhandel tot ‘ontwikkelingsronde’ om het voornemen te onderstrepen dat er bijzondere aandacht zou worden besteed aan de noden van de ontwikkelingslanden. De Unctad heeft zich altijd al gericht op de problemen waarmee arme landen geconfronteerd worden bij hun pogingen om internationale markten te veroveren en hun eigen zwakke industrie te beschermen tegen verwoestende internationale invloeden. (PD/ADR)