'Veertig procent van de resterende oerwouden verdwenen binnen 20jaar'

Vier jaar geleden maakt het WRI een eerste balans op van de toestand van de
belangrijkste primaire wouden op aarde. De onderzoekers kwamen toen tot de
conclusie dat amper een vijfde van de historische oerwouden intact zijn
gebleven. De rest is niet noodzakelijk verdwenen, maar bestaat niet meer uit
grote stukken uitgestrekt woud - 1000 vierkante kilometer of meer. Uit het
nieuwe onderzoek blijkt nu dat het resterende vijfde uitgestrekte oerwouden
verdwijnt aan een tempo dat veel hoger ligt dan gedacht. Op basis van de
nieuwe gegevens becijferde experts van het WRI-project Global Forests Watch
dat 40 procent van de resterende oerbebossing de komende 10 tot 20 jaar zal
verdwijnen.

Het twee jaar oude onderzoek is gebaseerd op een analyse van databases en
satellietgegevens, gecombineerd met de gegevens van wetenschappers en
plaatselijke organisaties in acht landen. Veel van de groene overhuiving
die nog overblijft, wordt in feite reeds doorkruist door toegangswegen en
mijnbouw en bosbouwpercelen, zegt Jonathan Lash, de voorzitter van het WRI.

Indonesië kent al decennia een dramatische graad van ontbossing, maar de
deforestatie is daar in de jaren 90 gestegen tot gemiddeld twee miljoen
hectare per jaar. De ontbossing gaat er twee keer zo hard als in de jaren
80, toen het gemiddelde al een duizelingwekkende één miljoen hectare per
jaar bedroeg. Dat heeft alles te maken met vraag naar gelaagd hout, pulp en
papier, die de afgelopen twee decennia explosief gestegen is. De illegale
houtkap in Indonesië heeft epidemische propertjes aangenomen door het
structurele onevenwicht tussen vraag en aanbod, observeert het WRI.

Laaglandwouden - qua biodiversiteit een absolute topper maar ook dankbare
bosbouwgebieden - worden het meest bedreigd. Ze zijn bijna helemaal
verdwenen op (het eiland) Sulawesi. Laaglandwouden zullen zo goed als
verdwenen zijn van Sumatra tegen 2005 en van Kalimantan tegen 2010 als de
huidige trend wordt voortgezet, aldus het rapport. Wegen, toegangsroutes en
plantages hebben bijna de helft van de wouden op de Indonesische archipel
gefragmenteerd.

In Latijns-Amerika is er ook weinig reden tot optimisme. Hoewel Chili nog
veel bossen en wouden telt, is slechts 45 procent van de bebossing van
primaire oorsprong. Slechts een derde van alle bebossing bestaat uit
relatief ongerepte stukken van minstens 10.000 hectare, stelt het rapport.
De bevindingen van de onderzoekers voor Venezuela zijn optimistischer.
Ongeveer de helft van het land is nog bedekt met primaire wouden - het
grootste deel daarvan in de Guyana-regio. Een vijfde tot een derde van die
bossen is beschermd. Er heerst echter grote onduidelijkheid over de
juridische status van de helft van de beschermde gebieden.

Andere weinig opbeurende cijfers: in Centraal-Afrika is de helft van het
oerwoudbestand al in concessie gegeven. Slechts acht procent van de
uitgestrekte wouden is er beschermd. In Noord-Amerika is minder dan de helft
van de bossen groter dan 200 vierkante kilometer.

Het onderzoek geeft over het algemeen weinig hoop voor de toekomst van de
oerwouden. Maar toch, stellen de onderzoekers van Global Forest Watch, heeft
het in kaart brengen van de resterende bosbestanden een vertragend effect op
de vernietiging van natuurlijke wouden. Jim Strittholt, hoofd van Global
Forest Watch USA, wijst erop dat een aantal bedrijven en banken -
bijvoorbeeld IKEA en ABN Amro - het onderzoek gebruiken als leidraad bij hun
aankoop- en investeringsbeleid. Ons werk helpt de privé-sector betere
beslissingen nemen, en dat helpt het milieu vooruit, aldus Strittholt.