Venezuela verlaat mensenrechtencommissie

Na een jaar van dreigementen hakte Chávez maandag dan toch de knoop door: hij veroordeelde de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens (IACHR), en zet daarmee de uitstapprocedure in gang. De Commissie  laat zich te veel beïnvloeden door Washington, zegt Chávez.

Directe reden voor de beslissing is de recente uitspraak van het Inter-Amerikaanse Hof voor de Rechten van de Mens over de zaak Raúl Díaz Peña_, die in Venezuela was veroordeeld voor aanslagen op de ambassades van Spanje, Colombia en Caracas. Toen het Hof Peña  gelijk gaf en Venezuela veroordeelde voor mishandeling van de gevangene, was voor Chávez de maat vol. Hij beschuldigde het Hof ervan mee te werken aan terrorisme en kondigde een ‘uitstap uit waardigheid’ aan.

De uitstapprocedure duurt een jaar. In dat jaar zullen de momenteel nog hangende klachten tegen Venezuela worden behandeld en is de Commissie nog steeds aanspreekbaar over mogelijke  schendingen van mensenrechten. De leden van de OAS zijn verplicht zich aan de mensenrechtencommissie te onderwerpen, wie uit de commissie treedt valt ook buiten de OAS. Secretaris-generaal, Miguel Inzulza zegt de beslissing te betreuren en hoopt dat Venezuela zich in de loop van het komende jaar nog zal bedenken.

Verkiezingen

President Hugo Chàvez dreigt al jaren de Commissie te verlaten. Hij werd er namelijk van beschuldigd zijn politieke tegenstanders uit te schakelen uit angst voor een nederlaag. In 2010 zou Leopoldo López het als leider van oppositiepartij Voluntad Popular, tegen Chávez opnemen in de presidentsverkiezingen. Kort voor die verkiezingen veroordeelde het Venezolaanse Hooggerechtshof hem echter voor fraude en werd zijn presidentskandidatuur ingetrokken. López diende klacht in bij het Inter-Amerikaanse Hof, en kreeg gelijk.

Chàvez verwierp het Lòpez-oordeel en beschuldigde het Hof ervan niet meer dan een spreekbuis te zijn voor Washington. Hij zei geen respect te hebben voor een gerechtshof dat het Amerikaanse imperialisme steunt, en bescherming biedt aan ‘dieven en schenders van mensenrechten’. Hij zei bovendien nog steeds op een uitspraak te wachten over de coup in 2002. Dat die veroordeling uitbleef, was voor Chávez een bewijs dat het Inter-Amerikaanse Hof de coup steunde.

Ook nu is men bang dat Chávez het Venezolaanse rechtssysteem zal misbuiken om de verkiezingen van 7 oktober 2012 te manipuleren. Chávez zei vorig jaar namelijk dat hij verwachtte dat de oppositiepartij bij een nederlaag zou beweren dat de resultaten waren vervalst, waarop zijn tegenstander een klacht zou indienen bij het Inter-Amerikaanse Hof. Als het Hof de oppositie gelijk zou geven, zou het bewijzen partijdig te zijn, luidde de redenering .

Mensenrechten

Chávez ziet met deze beslissing af van het San José-verdrag, het Amerikaanse equivalent van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). UN woordvoerder Rupert Colville voorspelt dat dit ernstige gevolgen zal hebben voor Venezuela. Volgens hem speelt het Inter-Amerikaanse Hof een sleutelrol in de overgang naar een democratische samenleving. Ook Victoria Nuland, woordvoerster van het Amerikaanse Department of States, noemt de uitstap betreurenswaardig en vindt dat Venezuela met de beslissing een verkeerd signaal geeft aan andere Zuid-Amerikaanse landen.

Maar de Venezolaanse president beweert enkel af te willen van de invloed van het Noorden, niet van de bepalingen uit het het San José-verdrag. Als alternatief stelt hij de oprichting voor van een hof binnen de Unie van Zuid-Amerikaanse Staten (UNASUR). UNASUR heeft namelijk enkel Zuid-Amerikaanse lidstaten en kan dus onafhankelijk van grootmachten zoals de VS en Canada opereren.