'Verantwoord ouderschap' kost vrouwenlevens in Manilla

De wet die de meerderheid van de bewoners van de Filipijnse hoofdstad afsneed van moderne vormen van gezinsplanning, werd in 2000 ondertekend door de toenmalige burgemeester, Joselito Atienza. In lijn met de katholieke geloofsovertuiging van de burgemeester promoot de wet ‘verantwoord ouderschap’ en natuurlijke gezinsbeperking. Artificiële voorbehoedmiddelen als condooms, de pil, het spiraaltje en sterilisatie worden ontmoedigd. Ook de Filipijnse president Gloria Arroyo hangt deze visie aan.
Een recent rapport van verschillende vrouwenorganisaties, waaronder het Centre for Reproductive Rights, wijst op de gevolgen van de wet. De openbare gezondheidscentra en ziekenhuizen hebben geen voorbehoedmiddelen meer in voorraad en vertellen de vrouwen niet waar ze die middelen wel kunnen krijgen.
Voor arme mensen zijn voorbehoedmiddelen gewoon te duur. “Ze moeten besparen op de rijst die hun gezin in leven houdt als ze nog aan contraceptie willen doen”, zegt Junice Melgar van Likhaan, één van de vrouwenorganisaties. Ongeveer 70 procent van de Filipijnse bevolking is voor hun gezinsplanning afhankelijk van de openbare gezondheidsvoorzieningen.
Jonathan Flavier van de Cooperative Movement for Encouraging No-Scalpel Vasectomie, een organisatie die sterilisatie van mannen promoot, bevestigt de negatieve effecten. Hij zette medische gegevens uit Manilla naast die van Quezon-stad, een stad die op economisch vlak vergelijkbaar is en waar artificiële voorbehoedmiddelen wel overal verkrijgbaar zijn. De voorbije tien jaar stierven er duidelijk meer vrouwen in Manilla. Illegale en dus gevaarlijke abortussen zijn daarvan de grootste oorzaak.
De huidige burgemeester van Manilla, Alfredo Lim, staat wel open voor artificiële methoden voor gezinsplanning. Toch zal het nog even duren voor de stad er effectief in kan voorzien. De voorbije jaren werden er immers geen voorraden aangelegd. Flavier raamt de kosten voor het opbouwen van een nieuwe voorraad op één miljoen Filipijnse peso (15.800 euro) per kwartaal. Daarnaast is er nood aan opleiding, want de gezondheidswerkers van de stad hadden het sinds 1998, het jaar waarin Atienza aantrad, niet meer over gezinsplanning. De weerstand van sommige ambtenaren is ook een obstakel.
Een tiental vrouwen uit de hoofdstad is van plan een rechtszaak tegen Atienza te beginnen. De Filipijnse grondwet garandeert immers het recht op gezondheid en gelijkheid en geeft echtparen het recht hun gezin te stichten volgens hun persoonlijke en religieuze overtuiging. Tot nu toe is er nog geen concrete aanklacht. Vele vrouwen zijn bang dat Atienza hen in problemen zal brengen.