Verkrachtingszaak testcase voor nieuwe Pakistaanse vrouwenwet

Nasima (16) haalde vorige week de wereldpers toen haar vader een klacht indiende tegen elf Pakistaanse mannen haar hadden ontvoerd en verkracht “omwille van de eer”. Een neef van het meisje was zonder instemming met een jonge vrouw van hun clan getrouwd. Daarvoor wilden de mannen eerwraak. Na hun vergrijp stuurden de daders Nasima zonder kleren naar huis. Tot dusver heeft de politie zes van de elf beklaagden gearresteerd.
De zaak wordt met argusogen gevolgd door mensenrechtenbewegingen die opkomen voor de rechten van de vrouwen in Pakistan. Zij zijn vaak het slachtoffer van verkrachting, moord of gedwongen huwelijken: “misdaden om de eer”, als wraak op een zogenaamde aanval op de eer van een familie. De cijfers zijn onthutsend. Volgens de mensenrechtencommissie van Pakistan wordt elke twee uren een vrouw verkracht. De daders gaan vrijwel altijd vrijuit.
Volgens Anis Haroon, directeur van de Stichting Aurat (de belangrijkste organisatie voor vrouwenrechten in Pakistan) heeft de overheid altijd het hoofd voor dergelijke misdaden weggedraaid, waardoor het aantal misdaden tegen vrouwen nog is gestegen. De daders – vooral lokale landheren – weten dat ze niet bang hoeven te zijn voor de gevolgen omdat ze geld hebben om de mensen en het gerecht het zwijgen op te leggen, aldus Haroon.

Ereverkrachtingen en -moorden

„Het is alleen wanneer zulke incidenten onder de aandacht van de internationale media komen, dat onze overheid wakker wordt uit zijn slaap”, zegt ze. Haroon stelt haar hoop nu op een nieuwe wet, die president Musharraf als gevolg van de internationale verontwaardiging over de ereverkrachtingen en –moorden eind vorig jaar heeft aanvaard. Die wet moet “eremisdaden” gemakkelijker strafbaar maken.
Onder de vorige islamitische wet, die door de militaire leider Zia-ul-Haq in 1979 werd ingevoerd, moest een vrouw vier mannelijke getuigen aanbrengen van de verkrachting, zo niet werd ze zelf bestraft voor overspel. Dat valt nu weg. Goed nieuws, vindt Haroon. „Vrouwen hoeven niet meer bang te zijn om zelf veroordeeld te worden als ze de verkrachting niet kunnen bewijzen. Op deze manier zullen er meer zaken worden uitgebracht”, hoopt ze.

Sceptisch

Advocaten en activisten blijven echter sceptisch staan tegenover de nieuwe wet, die zeer dubbelzinnig is. „Het is moeilijk om de wet te begrijpen, omdat ze zeer omslachtig geschreven is”, geeft advocaat Nuzhat Shirin van de Stichting Aurat toe. De wet werd pas goedgekeurd na veel geruzie en amendementen en staat vol achterpoortjes om de zes grote religieuze (en streng islamitische) partijen in Pakistan te sussen.
Volgens advocaat en mensenrechtenactivist Zuberi blijft de wet ook dode letter als ze in de praktijk niet wordt ondersteund. „Een goede wet biedt nog geen zekerheid voor een vlotte rechtsgang, als het politieonderzoek niet wordt versterkt, kroongetuigen niet beter worden beschermd en waardevol bewijsmateriaal verloren gaat”, zegt hij.
In de zaak van het tienermeisje Nasima is er alvast genoeg bewijs. „Dit wordt een test voor de nieuwe wet”, zegt Zuberi. „Als het gerechtelijk onderzoek is afgerond, zullen we zien hoe snel de daders worden berecht.”
Ondertussen blijven vrouwenbewegingen in Pakistan ijveren voor meer sociale actie om de mensen beter te sensibiliseren. „Er is nooit een sterke reactie van de mensen tegen zulke gruwelijke incidenten”, klaagt Haroon.
Mensenrechtenbewegingen in Pakistan halen alvast veel moed en kracht uit de zaak van Mukhtaran Mai. Zij werd in 2002 door een bende mannen verkracht op last van een traditionele dorpsraad in de provincie Punjab: een straf omdat haar broer een relatie had met een jonge vrouw zonder de instemming van haar familie. Mai diende klacht in en werd internationaal een symbool van de strijd tegen geweld tegen vrouwen.