Verlaten koffieplantages verstoren ecosysteem

De internationale koffieprijzen zijn sterk gedaald, waardoor duizenden kleine en middelgrote koffieboeren in Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras en Nicaragua stoppen met hun bedrijf en alternatieven zoeken. De grond ligt braak of wordt gebruikt voor intensieve veehouderij.

Koffieplantages worden vaak geassocieerd met negatieve milieueffecten, zoals verontreiniging van het oppervlaktewater en excessief watergebruik.Volgens deskundigen dragen de koffieplantages echter ook bij aan het in stand houden van de ecologische balans. Dat gebeurt door de productie van zuurstof en koolstoffixatie. Koffie wordt vaak verbouwd op steile hellingen. Door de aanleg van terrassen op die hellingen, wordt bodemerosie voorkomen.

De koffieplantages zijn in El Salvador de enige overgebleven beboste gebieden, zegt de Salvadoraanse minister van Landbouw Salvador Urrutia. Het verdwijnen daarvan heeft schadelijke gevolgen voor het ecologische evenwicht. In El Salvador heeft de koffiecrisis ertoe geleid dat ongeveer 10.000 hectare land verlaten is en dat 60.000 mensen hun baan zijn kwijtgeraakt. Koffie is een van de meest winstgevende producten voor ons land, waarbij de grond op de steile hellingen optimaal benut kan worden. Zonder de koffie zou de bodemerosie dramatisch zijn, zegt Urrutia.

Om het ‘milieubewustzijn’ te bevorderen, werd in Costa Rica de traditionele ‘schaduw’ productiemethode weer van stal gehaald. Daarbij worden guave-, poró- en eucalyptusbomen tussen de koffiestruiken geplaatst. Deze traditionele methode werd in een eerder stadium veelal vervangen door ‘koffie onder de zon’, waardoor het aantal koffiestruiken kon toenemen van ongeveer 1200 naar tussen 3000 en 4000 per hectare. In Costa Rica wordt 40 procent van de koffie geproduceerd via de schaduwmethode. Volgens Luis Zamora van het Costaricaanse Koffie Instituut heeft het groeiende milieubewustzijn ervoor gezorgd dat er ook steeds meer stemmen opgaan om het gebruik van chemicaliën zoals DDT en onkruidverdelgers, in geïndustrialiseerde landen verboden, te verminderen.

Dagoberto Suazo van de Hondurese Unie van Koffiecoöperaties wijt de veranderingen in het neerslagpatroon in zijn land gedurende de afgelopen twee jaar aan de ontbossing en de verdwijnende koffieplantages. In Honduras werd de afgelopen vijf jaar ongeveer 10.000 hectare grond verlaten. De meeste koffieplantages zijn van het type dat de schaduwproductie hanteert, zegt Suazo. Zij bevinden zich op steile hellingen waar het onmogelijk is om andere gewassen te telen.

Suazo legt een verband tussen de explosieve groei van jeugdbendes in Centraal Amerika en de crisis in de koffie-industrie. De jonge bendeleden zouden veelal afkomstig zijn uit de regio’s waar voorheen koffie werd verbouwd. Hun ouders trokken naar de stad om daar nieuw werk te vinden. (JS/MC)

José Eduardo Mora

xml=3

Ref: la if en